Etkinlik, Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliği, Sıfır Atık Vakfı, BM Çevre Programı (UNEP) ve BM Habitat işbirliğiyle gerçekleştirildi.
Üst düzey BM yetkilileri ile üye ülkelerin temsilcilerinin yer aldığı özel etkinlikte katılımcılar, Genel Kurul Salonu'nun ön duvarının tümünü kapsayan görsel haritalamayla sıfır atık çalışmaları konusunda bilgilendirildi.
Salonun duvarlarına yansıtılan görsel haritalama yöntemiyle, moda ve tekstil atıklarına ilişkin verilerin yer aldığı projeksiyon (mapping) gösterisi yapıldı.
"Atık kirliliğini önleyin" sloganıyla başlayan gösteride katılımcılara küresel atıkların 2050 yılında 3,8 milyar tona ulaşacağı, sadece plastik atıkların 400 bin ton olduğu, moda ve tekstil endüstrisinin her saniye bir kamyon kıyafet atığı oluşturduğu ve döngüsel modaya geçişin 2030'a kadar 700 milyar dolar tasarruf sağlayabileceği anlatıldı.
Etkinliğin ana konuşmasını, BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan yaptı.
"ATIK KRİZİYLE MÜCADELE HER AŞAMADA FAALİYET GEREKTİRİYOR"
Katılımcılara hitap eden BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, atık krizinin üretim ve tüketimin kalbinde yer aldığına dikkati çekerek, "Atık kriziyle mücadele yerel, ulusal ve küresel olmak üzere her aşamada faaliyet gerektiriyor." dedi.
Guterres, bu yılın "Uluslararası Sıfır Atık Günü" ana temasının moda ve tekstildeki atıklar olduğunu belirterek, "Eğer harekete geçmeyi hızlandırmazsak 'öldürürcesine giyinmek' gezegeni öldürebilir." uyarısında bulundu.
"MODA, ZEHİRLİ BUZ DAĞININ YALNIZCA GÖRÜNEN KISMI"
Giysilerin yenilik, hız ve tek kullanımlığı önceliklendiren iş modellerinin etkisiyle şaşırtıcı hızla üretilip çöpe atıldığına işaret eden Guterres, "Moda, zehirli bir buz dağının yalnızca görünen kısmı. Atık sorunu her sektörde mevcut. Her yıl insanlık, 2 milyar tondan fazla çöp üretiyor. Bu çöpler, nakliye konteynerlerine yerleştirilip uç uca dizilse Ay'a kadar uzanıp geri dönecek kadar yer kaplar." diye konuştu.
Guterres, her zaman olduğu gibi en yüksek bedeli yoksul ülkelerin ödediğini belirterek, dünya genelinde 1 milyardan fazla insanın atık yönetiminin olmadığını ve hastalıkların hızla yayıldığı gecekondu bölgelerinde ve düzensiz kentsel yerleşimlerde yaşadıklarını ifade etti.
"DEĞİŞİM, BELİRLİ SEKTÖRLERLE SINIRLI KALMAMALI, HER ALANDA GERÇEKLEŞMELİ"
Guterres, sonuç olarak geri dönüştürülebilecek malzemelerin yakıldığını ya da çöplüklere gönderildiğini dile getirerek, "Farklı bir yaklaşıma ihtiyacımız var, sürdürülebilir üretim ve tüketim taahhüdünü içeren sürdürülebilir kalkınma amaçlarını gerçekleştirecek bir yaklaşım." dedi.
Diğer taraftan umut verici gelişmelere dikkati çeken Guterres, değişimin mümkün olduğunu vurguladı.
Guterres, örneğin moda sektöründe tasarımcıların geri dönüştürülmüş malzemelerle çalışmaya başladıklarını, tüketicilerin de giderek daha fazla sürdürülebilir ürünler talep ettiklerini ve bu bağlamda birçok ülkede olumlu adımlar atıldığını söyledi.
"Ancak daha fazlasına ihtiyacımız var. Değişim, yalnızca belirli sektörlerle sınırlı kalmamalı, her alanda gerçekleşmeli." diyen Guterres, sıfır atık konusunda farkındalığı artırmak ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşmaya katkıda bulunmak için yoğun çalışmalar yürüten BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan ve Sıfır Atık Danışma Kurulu üyelerinin çabalarını takdirle karşıladığını dile getirdi.
Guterres, "Atıkla mücadele, hepimizin sorumluluğunda. Hükümetler, sürdürülebilirliği ve sıfır atık girişimlerini teşvik eden politikalar, düzenlemeler ve sübvansiyonlarla harekete geçmeli. İş dünyası, sürdürülebilir uygulamaları benimsemeye teşvik edilmeli ve yalnızca varlıklı kesimler için değil herkesin uzun ömürlü ürünlere erişimini sağlayacak adımlar atılmalı." ifadelerini kullandı.
Herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğinin altını çizen Guterres, "Daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir bir dünya inşa etme konusunda kararlı olalım." dedi.
"SIFIR ATIKLI DÜNYA İÇİN ÇALIŞMALIYIZ"
BM 79. Genel Kurul Başkanı Philemon Yang da BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan'a en derin şükranlarını ilettiğini belirtti.
Yang, "Uluslararası Sıfır Atık Günü" Özel Etkinliği'nin farkındalık oluşturarak ve yenilikçi çözümleri teşvik ederek bilgi paylaşımını, işbirliğini güçlendirmek ve en iyi uygulamaları yaygınlaştırmak açısından önemli bir platform olduğunu dile getirdi.
Bugün küresel ekonominin doğrusal modelden yani "Al, üret, tüket ve at" döngüsünden çıkarak döngüsel modele geçişinin desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Yang, bu modelle tek kullanımlık malzemelerin verimli şekilde yeniden kullanıldığını ve geri dönüştürüldüğünü ifade etti.
Yang, bu dönüşümün Gelecek Paktı'nın uygulamaya konulduğu bu dönemde büyük önem taşıdığına dikkati çekerek, paktın çevrenin onarımı, korunması, muhafazası ve sürdürülebilir şekilde kullanılması için hızlandırılmış şekilde çaba sarf edilmesi çağrısında bulunduğunu söyledi.
BM Genel Kurul Başkanı, "Sıfır atıklı bir dünya oluşturmak ve bu hedefin önündeki engelleri kaldırmak için hep birlikte çalışmalıyız." dedi.
Bu yılın teması moda ve tekstil sektöründe sıfır atık hedefinin son derece geçerli ve güncel olduğunu dile getiren Yang, moda endüstrisinin küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 2 ila yüzde 8'inden sorumlu olduğuna dikkati çekti.
Yang, moda ve tekstil sektörünün aynı zamanda dünyanın en fazla su tüketen ikinci sektörü olduğunu, okyanuslardaki yıllık mikroplastik kirliliğinin yüzde 9'unu oluşturduğunu söyledi.
Diğer taraftan bu sektörün küresel ekonomik büyümede kritik rol oynamaya devam ettiğine dikkati çeken Yang, bu nedenle sektörün ekonomik faydaları ile çevresel zararlarını azaltma çabaları arasında hassas denge kurulması gerektiğini vurguladı.
Yang, sıfır atık yaklaşımlarının moda ve tekstil endüstrisinin iş modellerine entegre edilmesi gerektiğini söyledi.
Bu alanda başarı elde edilmesi için uzun vadeli kolektif eylem gerektiğine dikkati çeken Yang, "Hükümetler, işletmeler ve sivil toplum el ele vererek sistematik değişimi birlikte hayata geçirmelidir. Hep birlikte gelecek nesiller için daha sağlıklı bir gezegen ve daha sürdürülebilir gelecek sağlamalıyız. Unutmayalım ki aldığımız kararlar, geleceğimizi şekillendirecektir." ifadelerini kullandı.
Etkinliğe UNEP İcra Direktörü Inger Andersen ve BM Habitat İcra Direktörü Anaclaudia Rossbach da video mesajla katıldı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Sıfır Atık Vakfı Başkanı Samed Ağırbaş ve Malcolm X'in kızı İlyasa Şahbaz'ın da iştirak ettiği etkinliğe moda sektöründen öncü isimler de konuk oldu.
PANEL DÜZENLENDİ
BM Genel Kurul Salonu'ndaki hitapların ardından UNEP New York Direktörü Jamil Ahmad'ın moderatörlüğünde "Yenilikçi ürün tasarımını teşvik eden ve tüketicilere ilham veren elverişli ortamın yaratılması" konulu panel düzenlendi.
Panele Algramo firmasının kurucusu, Üst Yöneticisi (CEO) ve BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkan Yardımcısı Jose Manuel Moller, BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu üyelerinden CityNet Asia Pacific Genel Sekreteri Vijay Jagannathan, EauGlobe Kurucusu ve eski Fas Çevre Bakanı Hakima El Haite ile Uluslararası Katı Atık Birliği (ISWA) Başkanı Carlos Silva Filho katıldı.
Panelde çeşitli ülkelerin New York'ta mukim BM daimi temsilcileri de konuşma yaptı.
Emine Erdoğan: Dünya beşten büyüktür adil bir dünya mümkün!
Emine Erdoğan, BM Genel Sekreteri Guterres ile görüştü! Sıfır Atık vurgusu