Artık hemen herkesin evinde buzdolabı bulunuyor. Bu buzdolaplarında ve geleneksel soğutma sistemlerinde kullanılan yöntem, önce bir sıvıyı buharlaştırarak gaz halinde borulardan geçirme ve sonrasında da yoğunlaştırarak tekrar sıvı hâle getirmekten geçiyor. Öte yandan bu soğutucu gazlar hem çevre için zararlı olabiliyor.
İyonokalorik soğutma adı verilen yeni bir yöntem ise çevre dostu ve daha güvenli bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor. Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den araştırmacılar tarafından geliştirilen bu yöntemde ise malzemelerin faz değiştirdiği sıradaki enerji depolama ve serbest bırakma süreçlerinden faydalanıyor. Örneğin buz erirken çevresindeki ısıyı emiyor ve bu da soğutma etkisi yapıyor. Yeni yöntemde aynı etki, belirli iyonlar kullanıldığında daha düşük sıcaklıklarda da sağlanabiliyor.
Verimlilik açısından daha iyi olabilir
Araştırmacılar, iyonokalorik döngünün verimlilik açısından da mevcut yöntemler ile rekabet edebileceğini hatta daha iyi olabileceğini de ortaya koydu. Bu da bu alandaki gelişmeler ile birlikte daha az enerji tüketiminin yolunu açma potansiyeline sahip. Yapılan deneylerde, sodyum ve iyot içeren bir tuz kullanıldı ve 25 derecelik bir sıcaklık değişimi sağlandı.
Şu anda kullanılan geleneksel sistemlerde kullanılan gazlar, küresel ısınma potansiyeline sahip hidroflorokarbonlara dayanıyor. Kigali Değişikliği'ne katılan ülkeler, önümüzdeki 25 yılda HFC üretim ve tüketimini en az yüzde 800 azaltma taahhüdünde bulunmuştu. Yeni yöntem bu hedefe ulaşmada büyük rol oynayabilir.
Araştırma Science'da yayımlandı.