Elementler yalnızca gezegenimiz Dünya’da bulunmuyor. Dünya’da bulunan elementlerin pek çoğuna uzayın diğer bucaklarında da rastlayabiliyoruz. Hatta Dünyamızdaki pek çok elementin de uzay kaynaklı olduğu düşünülüyor, bu elementlerin Dünya’ya gök taşları gibi yapılarla taşındığı kabul ediliyor.
Bu elementlerden birisi olan ve Dünya’da nadir elementler arasında yer alan ‘samaryum (Sm)’ elementi ise yeni bir keşfin öznesi oldu. Bilim insanları, bir ötegezegende ilk kez samaryuma rastladı. Samaryum, bilinen elementler arasındaki en ağır element konumunda.
Dünya'nın derinliklerinde bulunan element, bu gezegenin atmosferinde
Çin Ulusal Astronomik Gözlemevi’nden bilim insanları, Dünya’dan yaklaşık 556 ışık yılı uzaklıkta farklı bir galakside yer alan MASCARA-4 adlı gezegende samaryuma rastladı. Samaryumun keşfi, bugüne kadar bir ötegezegende yapılan en ağır element keşfi oldu.
Üstelik Dünya’nın derinliklerinde ve özellikle çekirdeğine yakın bölgelerinde bulunan samaryum, MASCARA-4 gezegeninde atmosferde yer alıyordu. Bu da aslında MASCARA-4’ün yapısıyla alakalı bir durum idi.
A tipi genç bir yıldızın etrafında varlığını sürdüren MASCARA-4, “ultra sıcak Jüpiter” olarak da biliniyor. Jüpiter’in 3,1 katı kütleye sahip olan gezegende sıcaklığın 1976 santigrat derece gibi çok üst düzeylerde olduğu tahmin ediliyor.
Peki bu keşif nasıl yapıldı?
ESPRESSO .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Bir ötegezegende keşfedilen en ağır element keşfi, Avrupa Gözlemevi’nin ESPRESSO spektrografı sayesinde mümkün oldu. 13 Şubat ve 1 Mart 2020 tarihlerinde yapılan gözlemlerden elde edilen verileri inceleyen bilim insanları, MASCARA-4 hakkında önemli detayları gün yüzüne çıkardı.
Gezegende samaryumun yanı sıra titanyum ve baryum elementlerinin de varlığı görüldü. Samaryum’un yanı sıra baryum da ilk kez bir öte gezegende görülmüş oldu.