Denizaltının en dikkat çekici özelliklerinden biri, uzun süre su altında kalabilmesi. Üstelik düşmandan harika bir şekilde gizlenerek askerî operasyonlara ya da su altı araştırmalarına büyük katkı sağlıyorlar.
Özellikle askerî amaçla kullanılırken su altından çıktıklarında, savunmasız kalıp düşman ateşine tutulabiliyorlar. Peki su yüzeyine hiç çıkmadan, güvenli bir şekilde ne kadar durabilirler?
Dizel-elektrikli denizaltı ve nükleer denizaltı olmak üzere iki tip bulunuyor.
Nükleer denizaltı, nükleer reaktör kullanarak enerji üretiyor. Bu reaktörler, denizaltının uzun süre boyunca su altında kalmasını sağlıyor çünkü nükleer yakıt, uzun ömürlü ve yoğun bir enerji kaynağı. Aylarca suyun altında kalmayı olanak sunuyor.
Dizel-elektrik denizaltı ise adından anlaşılacağı üzere dizel motorlar ile elektrik motorları kullanarak çalışıyor ve nükleer denizaltına kıyasla daha fazla su yüzeyine çıkması gerekiyor.
Peki dizel-elektrikli denizaltının neden su yüzeyine çıkması gerekir ve bu ne kadar zamanda bir yapılır?
Bir dizel-elektrikli denizaltı; birkaç günde bir, hatta bazen daha sık yüzeye çıkıyor. Bunu yalnızca su yüzeyinin üstünden atmosferik oksijen sağlamak için değil, aynı zamanda gemide ürettiği atık gazları atmak için yapıyor.
“Şnorkel” olarak bilinen cihaz ise denizaltının su yüzeyinden hava almasına olanak tanıyor. Denizaltı yüzeye çıktığında dizel motorları çalışıyor ve güç üretiyor. Bu güç, denizaltını çalıştıran aküleri yeniden şarj etmek için kullanılıyor.
Nükleer denizaltında durumlar çok daha ileri seviye.
Nükleer denizaltındaki reaktör, tüm elektronik ve elektrik sistemleri çalıştırmaya yetecek kadar güç üretiyor. Bu nedenle hiç yüzeye çıkmadan günlerce, haftalarca, aylarca hatta yıllarca hareket edebilir. Örneği görülmese de denizaltı reaktörleri, teorik olarak on yıllar boyunca yetecek kadar güç üretiyor yani.
Bir nükleer denizaltında mürettebatın uzun süre hayatta kalmasına yetecek kadar malzeme stoğu olduğu sürece on yıllar boyunca su yüzüne çıkmadan su altında çalışmaya devam edebilir. Tabii ki mürettebat için böyle bir durum pek söz konusu olmadığından şimdiye kadar örneğini görmedik.
Ayrıca bu problem olmasa bile denizaltı bir makine olduğu için elektrik, mekanik, hidrolik gibi sistemleri zamanla sorun yaratabilir ve bakıma ihtiyaç duyar. Bu yüzden yıllarca su altında durma kapasitelerine sahip olsalar da başka faktörlerin buna engel olacağını söyleyebiliriz.
Kaynaklar: Brittanica, Britannica 2, Wiredİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: