Çünkü yapılan araştırmalar gösteriyor ki bir anıyı ne kadar çok hatırlarsanız, beyninizde oluşturduğu sahneler her geçen saniye değişir.
Bu kez doğru olan anıyı da yanlış bir noktaya sürüklemeniz işten bile değil. Kafanız biraz karıştı değil mi? Öyleyse en baştan ele alalım.
Nörobilim araştırmaları, hafızamızın nasıl işlediği ve hatırlama sürecinin anılarımız üzerindeki etkilerini anlamaya yönelik önemli bulgular sunuyor.
Birçok deney ve çalışma, anıları hatırlamanın aslında onları yeniden oluşturmakla eşdeğer olduğunu ortaya koydu. Bu da hafızamızla ilgili kafamızda pek çok soru işareti oluşmasına sebep oluyor. Peki nasıl ortaya çıktı bu durum?
70 katılımcı ile yapılan bir çalışma, hatırlama sürecinin anıları nasıl değiştirdiğini net bir şekilde gösteriyor. Katılımcılara bir ızgara üzerinde bulunan 180 nesnenin yerlerini hatırlamaları istendi. İlk gün, katılımcılar bu nesnelerle tanıştı; ikinci gün ise nesnelerin her biri ızgaranın merkezine yerleştirildi ve katılımcılardan nesneleri doğru yerleştirmeleri istendi.
Üçüncü gün test tekrar yapıldı. Sonuçlar ise şaşırtıcıydı. Çünkü anıların hatırlanması, hafızayı zayıflatmıştı.
Katılımcılar, doğru hatırlama oranlarına kıyasla, yanlış hatırladıkları nesnelerin gerçek yerlerine daha yakın yerleştirdiler. Yani, hatalı bir anıyı gerçekmiş gibi değerlendirdiler.
Northwestern Üniversitesinden Donna Bridge, bu durumu şu şekilde açıklıyor: “Bir görgü tanığı, bir olayı ilk hatırladığında oldukça isabetli bir anıya sahip olabilir. Ancak sonraki her hatırlamada, işler giderek kötüleşir. Bu etki, gerçekten de beklediğimizden büyük. Artık birisi, bir olayın nasıl yaşandığını tam olarak hatırladığını iddia ettiğinde, bunu şüpheyle karşılıyorum!”
Bu bulgular, anıları hatırlama sürecinde yaşadığımız yanılgıları da gözler önüne seriyor.
Anılarımızı her hatırladığımızda, bu anıların doğruluğu bozuluyor ve hatırladığımız şeylerin gerçekle olan bağlantısı giderek zayıflıyor.
Peki durum böyleyken duygularımızın, çevremizin ve koşulların değişmesi, anılarımızın doğruluğunu nasıl etkiliyor diye düşünmeden edemiyor insan. Fakat şunu söylemeliyiz ki bir gün hatırladığımız her şeyin gerçekle hiçbir bağı kalmayabilir.
Kaynaklar: Northwestern Üniversitesi, PsyToday, MITİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: