Binlerce kişinin öldüğü, on binlerce kişinin yaralandığı Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından fay hatlarında bulunan kentlerde yurttaş, binasının durumunu anlamak adına “risk tespiti” için harekete geçti.
Ancak risk tespiti konusunda sadece ev sahipleri başvuruda bulunabiliyor. Kentsel dönüşüm yasasına göre kiracının hakkının olmaması ise tepkilere neden oldu.
İstanbul Barosu Staj Eğitim Kurulu Merkezi Yürütme Kurulu üyesi avukat Ali Rıza İlgezdi, 31 Mayıs 2012’de devreye giren 6306 sayılı Kentsel Dönüşüm Yasası olarak bilinen “Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkındaki kanun” nedeniyle riskli yapı tesbitini ancak ev sahibinin yaptırabildiğini belirtti.
Bu kanunun iki kere Anayasa Mahkemesi’nde iptal edildiğini, 6 kere kanun değişikliği ve 10 kere de uygulama yönetmeliği değişikliği yapıldığını belirten İlgezdi, hukuki altyapının başta çok net oluşturulmadığını kaydetti.
“Kiracıların ne yazık ki bunu yaptırma şansı yok” diyen İlgezdi, ancak vatandaşın şikâyet başvurusu yapması halinde ya da belediyeye başvuruyla tespit yapılabildiğini belirtti. İlgezdi şu bilgileri verdi:
HAKLARINI ARAYAMIYOR
“Bu yasanın içinde sadece malik var, kiracı yok. Kiracıya sadece taşınırsa iki aylık bir taşınma bedeli karşılığı defaten ödenecek bir bedel var. Onun dışında bir şey yok. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı birçok geniş envanter var. İstanbul yenileniyor projesi kapsamında ilçe ilçe risk tespiti yapıldı. Ama orada da ev sahipleri olur vermiyor. Çünkü eğer yapı riskli çıkarsa o yapıyı boşaltmaları gerekecek. Binanın yenilenmesi kentsel dönüşüme girmesi gerekecek. Bu da inşaat maliyetlerinin çok ciddi şekilde arttığı ortamda ev sahiplerinin girmek istemedikleri bir maliyet. Kiralarının kesilmesini istemiyorlar. Boyayla, badanayla geçiştiriyorlar.”