İklim değişikliğiyle mücadele amacıyla geliştirilen ve "güneş blokajı" (Make Sunsets) olarak bilinen bu proje, Microsoft'un kurucusu Bill Gates ve diğer Silikon Vadisi devleri tarafından finanse ediliyor ve büyük bir jeomühendislik girişimi olarak dikkat çekiyor. Proje, güneş ışığının bir kısmını atmosferden yansıtarak küresel ısınmayı azaltmayı hedefliyor.
TEHLİKELİ PROJEYE BAŞLADILARYeni kurulan "Make Sunsets" adlı şirket, bu projeyi gerçeğe dönüştürmek için Meksika'nın Baja bölgesinde balonlar kullanarak stratosfere sülfat bazlı aerosoller salmayı planlıyor.Bu aerosoller, güneş ışığını yansıtarak yeryüzüne ulaşan ısının miktarını azaltmayı amaçlıyor. Ancak bu yöntem, çevresel ve sosyal riskler taşıdığı için bilimsel camiada büyük tartışmalara yol açtı."Stratosferik aerosol enjeksiyonu" olarak bilinen bu teknik, küresel iklim üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği endişesiyle eleştiriliyor.
OPENAI DE DESTEK VERMEYE BAŞLADI
Bill Gates'in yanı sıra, OpenAI CEO'su Sam Altman gibi ünlü isimler de projeye finansal destek veriyor. Bu tür güneşi engellemeye yönelik girişimler, hızlı çözüm arayan teknoloji devlerinden büyük fonlar topluyor.
GÜNEŞİ KARARTMAK FELAKET YARATABİLİR
Ancak eleştirmenler, projelerin uzun vadeli iklim çözümüne katkı sağlamadığını, aksine ciddi tehlikeler yaratabileceğini savunuyor. İklim bilimcileri, güneş blokajı gibi projelerin bölgesel iklim değişikliklerine yol açabileceğini, hatta Atlantik jet akımlarını değiştirebileceğini belirtiyor. Bu da tarımsal verimliliği etkileyebilecek kuraklık, kasırgalar ve tropikal hastalıkların kuzey bölgelerine yayılması gibi felaketlere yol açabilir. Amerikan Üniversitesi'nden iklim teknolojisi araştırmacısı Dr. Shuchi Talati, projeyi "değeri düşük bir ‘çöp kredi’" olarak değerlendirerek iklim krizinin ticari çözümlerle çözülemeyeceğini ifade etti.
MEKSİKA AYAĞA KALKTI: YASA DIŞI PROJE
Meksika hükümeti de geçen yıl, Make Sunsets'in izinsiz deneyler gerçekleştirdiği gerekçesiyle projeyi yasakladı. Çevresel ve sosyal etkiler hakkında toplumun bilgilendirilmediğini belirten yetkililer, bu tür projelerin yasa dışı olduğunu duyurdu. Ancak şirket, "soğutma kredileri" satarak projeyi çevre dostu bir çözüm olarak tanıtmaya devam ediyor.
Jeomühendislik araştırmacıları, stratosferik aerosol enjeksiyonunun, atmosferdeki doğal dengeyi bozarak kuraklık ve tarımsal verimsizlik gibi sorunlara yol açabileceğini uyarıyor. Ayrıca, bu tür müdahalelerin bilimsel belirsizliklerle dolu olduğunu belirtiyorlar. Dr. Adrian Hindes, bu tür projelerin küresel sıcaklıkları anlamlı bir şekilde düşürmek için yeterli olmadığını ifade ediyor.
DÜNYANIN DOĞAL DENGESİNİ BOZAR
Jeolog Dr. David Kitchen ise bu tür projelerin yalnızca geçici rahatlamalar sunduğunu, küresel sorunları kalıcı bir şekilde çözmeyeceğini vurguladı. Güneş ışığını yansıtma gibi jeomühendislik teorilerinin, Dünya'nın doğal dengesini nasıl etkileyeceği konusunda bilim insanları arasında görüş ayrılıkları devam ediyor. Güneş engelleme gibi projeler, birçok eleştirmenin görüşüne göre, iklim değişikliği krizine verilen geçici bir yanıt olmaktan öteye geçemiyor.