Bilim Kurulu Üyesi ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü her geçen gün koronavirüsle ilgili yeni bilgiler edindiklerini belirterek, “Koronavirüs sonrası ortaya çıkan sağlıkla ilgili uzayan sorunlar sadece akciğer ile ilgili olmayabiliyor. Farklı organlarda farklı sorunlar yaşayan hastalarımız var. Mesela bunlardan benim kendi hastalarım da gördüğüm yakınmaları söyleyeyim. Benim en çok gördüğüm unutkanlık. Koronavirüs sonrası ciddi bir unutkanlık problemi yaşayan hastalar var” diye konuştu.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sibel Velioğlu da koronavirüs sonrası hastaların yüzde 10 ile yüzde 20'sinde unutkanlık görüldüğüne dikkati çekti.
Prof. Dr. Velioğlu, "2020’lerin başlarından beri dünya bu pandemi ile uğraşıyor. Hastalığın çok aktif dönemleri geçirdik ama hâlâ sürüyor. Fakat hastalıktan sonra da birtakım bulgular, birtakım sistemlerin etkilendiği şikâyetlerle hastalarımız bizlere gelmekte. Nörolojik açıdan bakarsak bize hastalarımız nasıl geliyor? Daha sıklıkla dile getirilen unutkanlık var. Başınızda bir dolgunluk hissi, dikkatini verememe, huzursuzluk, konsantre olamama, ağırlık hissi şeklinde anlatılıyor beyin sisi. Aslında bu neden oluyor diye bakılmış.
2020’den beri devam eden Covid enfeksiyonu sonrası hastalarımız Covid’den iyileşiyorlardı ama bir grup hastada görülmüş ki hafif ama uzun süren bitmek bilmeyen bazı şikâyetler başlamış. Bunları biz Covid geçiren hastalarımızın yüzde 10 ila 20'sinde görüyoruz. Dünya Sağlık Örgütü de bugünlerde bu tabloya dikkat çekiyor. Çünkü zaman geçtikçe 2,5 yıldan sonra hastaların şikâyetlerini görmeye başladı. Baştan beri bunu görüyorduk ama şimdi çok daha iyi tanımaya başladık. Veriler yeterli mi, hayır. Daha çok araştırma ve bilimsel kanıt toplamak zorundayız. Ama şimdiye kadar elde edilen kanıtlara baktığımızda bu hastaların hastalığı geçirmeye başladığı günden beri bu şikâyetleri yaşayabildikleri veya hastalık iyileştikten sonra ortaya çıktığını ya da hastalıktan sonra dalgalanabildiğini; yani ortaya çıkıyor sonra geçiyor, tekrar çıkıyor. Biz bunu Covid sonrası durum olarak isimlendiriyoruz bugün bilimsel literatürde” dedi.
"HEPİMİZDE OLABİLİR"
Koronavirüs sonrası unutkanlığın çocuklarda bile görülebildiğine işaret eden Prof. Dr. Velioğlu, şunları kaydetti:
"Bazı hastalarda uzun sürebiliyor. Ne kadar sürüyor derseniz verirler bize şunu göstermiş özellikle bu tablonun olduğunu söyleyebilmemiz için Covid’den sonraki 3 ay içerisinde ortaya çıkıyor ve en az 2 ay devam ediyor. Yani Covid sonrası durum hafif ama uzun süren, kişinin günlük aktivitelerini yapmasını, işine dönmesini etkiliyor. Peki, kimler bu hastalığa ya da yüzde 10’luk 20’lik guruba kimler yakalanıyor derseniz bu konuda ilk dönemde yapılan çalışmalar hastalığın şiddetiyle ilişkilendirildi, yaşla, cinsiyetle ilişkilendirilirdi. Ama son veriler meta analiz dediğimiz çoklu çalışmalar bize gösterdi ki koronavirüs sonrası uzamış durumun kişinin cinsiyetiyle, yaşıyla, Covid hastalığını ağır geçirme ile veya altta yatan bir hastalığın olup olmamasıyla ilişkisiz yani hepimizde olabilir. Hatta çocuklarda bile görülen olgular var. Dünya Sağlık Örgütü bu konuda bir aksiyon planını Avrupa’da planladı bugünlerde.”
"BEYNİNİ SAKİN BIRAKIP BİLİŞSEL EGZERSİZLER YAPILABİLİR"
Tıbbi bir tedavinin henüz olmadığını belirten Prof. Dr. Velioğlu, "Öncelikle normal hayata dönmeliyiz. Örneğin ne yapılabilir; nerede unutuyorsunuz notlar alabilirsiniz. Öncelikle sağlık olarak biyolojik olarak beslenmenize dikkat etmelisiniz. Metal egzersiz, bilişsel egzersizler yapılmalı. Matematik yapma gibi işlemler yapılabilir. Herkesin kendi şikâyetine göre hangi işlemi yapamıyor bu matematik de olabilir, bu hatırlamada olabilir ona göre egzersiz yapmasını öneriyoruz. Beynini sakin bırakıp bilişsel egzersizler yapılabilir” ifadelerini kullandı.