Esnemenin perde arkasında yatan sebeplerinde bazen uykusuzluk bazen can sıkıntısı bazen ise duygu durum değişikliği görülmektedir. Bulunduğumuz ortamdaki bir başka kişi esniyorsa ve bizim görüş hizamızdaysa eş zamanlı olarak bizler de esnemeye başlıyoruz. İşte, sürekli esnemenin psikolojik kaynağı!
NEDEN SÜREKLİ ESNERİZ?
Esneme refleksi genellikle uyanıklık ve uyku arasındaki geçişlerde ortaya çıkar. Bu, durum değişikliğinin yanı sıra beyin sıcaklığındaki artışlar veya uyanıklığı desteklemek amacıyla gerçekleşebilir. Esnemenin hem uyanmayı teşvik etmek hem de beyin sıcaklığını dengelemek için bir mekanizma olduğuna dair bazı bilimsel raştırmalar bulunmaktadır.
ESNEMEK BULAŞICI MI?
Esnemenin bulaşıcı olup olmadığına dair farklı hipotezler bulunmaktadır. Bir teoriye göre, esneme başkalarının davranışlarını taklit edebildiğimiz ekopraksi adı verilen bir fenomenle ilişkilendirilebilir. Ayna nöronlarının etkisiyle, başkalarının esnemesini gördüğümüzde kendi esnememiz tetiklenebilir. Ayrıca, bazı çalışmalar esnemenin topluluk içinde senkronize bir davranış şekli olduğunu ve genellikle gün boyunca benzer geçiş dönemlerinde ortaya çıktığını göstermektedir.
GÖRMEDEN SADECE SESİNİ DUYDUĞUMUZ ESNEME BULAŞIR MI?
Evet, bulaşıcı olabilir. Araştırmalar, özellikle sese duyarlı olan esnemenin eşlik ettiği durumlarda daha bulaşıcı olduğunu göstermiştir. Bir kişinin esnerken çıkardığı ses, radyo dalgaları üzerinden bile duyulabilir ve bu da başkalarının esnemesini tetikleyebilir. Hatta belki de şu an haberimizdeki esneme yazılarını okudukça çoktan esnediniz!
BAŞKASI ESNERKEN ESNEMEZSEK NE OLUR?
Esneme refleksi, kişilere göre farklı duyarlılık gösterebilir. Son araştırmalar, empati seviyelerinin esnemeye tepki verme şeklini etkileyebileceğini göstermektedir. Bu çalışmalar, esnemenin bulaşıcı olma olasılığının arkadaşlarımız gibi yakın ilişkide olduğumuz kişilerde daha yüksek olduğunu ve esneme refleksinin dört veya beş yaşlarından itibaren başkalarının duygusal durumlarını anlama yeteneğimizle ilişkilendirildiğini öne sürmektedir.