Mevcut durumda isteyen herkes BES'ten çıkabiliyor. Günümüzde çalışanların yüzde 75'i BES'ten çıkmış durumda. Nakit ihtiyacı, evlilik, askerlik gibi durumlardan ötürü birçok kişi BES'ten ayrılıyor.
Bu nedenle hükûmet sistemden tamamen çıkmadan belirli hâllerde birikimlerin bir kısmının çekilmesine yönelik yeni düzenlemeler yaptı. Bu düzenlemelerin çoğu 1 Temmuz itibarıyla yürürlüğe girecek.
İşte yeni sistemin detayları
Sosyal Güvenlik Uzmanı ve Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, BES'te yeni dönemin detaylarını anlattı. Yeni sistemin avantajları neler olacak? Hangi hallerde kısmi ödeme alınacak? Karakaş, bugünkü yazısında şu ifadelere yer verdi: "Son düzenlemelerle birlikte Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili dikkate çeken avantajlar; kısmi çekiş hakkı, temlik hakkı, yüzde 25 yerine yüzde 30 oranında devlet katkısı, 45 yaş üstü vatandaşların otomatik katılım sistemine dâhil olma hakkı ve toplu katkı payı ödemesi yapan katılımcılara yıllara sari devlet katkısı verilmesi avantajlarının sağlanmasıdır.
Hangi hallerde kısmi ödeme alınabilecek?
Yeni BES yönetmeliğinde evlilik, konut alımı, eğitim ve olağanüstü hâllerde sistemden kısmen ödemeye cevaz verilmesi öngörülmüştür. Kısmen ödeme hakkını en az 5 yıl kullanmamış bir katılımcı, bu süre içinde, başvuru tarihi itibarıyla geçerli olan aylık brüt asgari ücret tutarının en az 5 katı kadar katkı payı ödediği sözleşmesinden, mezkûr yönetmelikte belirlenen hâl ve şartlarda birikiminin yüzde 50’sine kadar olan tutarın kısmen ödenmesi için ilgili BES şirketine müracaat edebilecektir. Diğer yandan katılımcı, kısmen ödeme alma hakkını, kısmen ödeme tarihinden itibaren 3 yıl içinde; emeklilik, vefat veya maluliyet hâlleri hariç, kısmen ödemeye konu sözleşmesini sistemden çıkış işlemi ile sonlandırmayacağına dair taahhüt vermek şartıyla kullanabilecektir. Bu kapsamda yapılacak başvurularda ise bu süre 4 yıl olarak uygulanacaktır.
Doğal afet halinde kısmen ödeme alma hakkı
Genel hayata etkili afet ilan edilen bölgelerde, afetten zarar gören katılımcılar, doğal afetin meydana geldiği tarihi müteakip 6 ay içinde kısmen ödeme başvurusunda bulunabilecektir. Bu kapsamda katılımcı bazında bir defaya mahsus ve doğal afetin meydana geldiği tarihten önceki en son hesaplanan birikim tutarının yüzde 50’si ile sınırlı olmak üzere kısmen ödeme hakkı kullanılabilecektir.
Evlilik veya konut alımı halinde kısmen ödeme hakkı
En az 5 yıl yürürlükte olan bir sözleşmesi bulunan katılımcı, konut alımı veya evlenme hâllerinde bu sözleşmesinden kısmen ödeme başvurusunda bulunabilecektir. Burada sayılan hâllerin her birinden, katılımcı bazında bir defaya mahsus olmak üzere kısmen ödeme hakkı kullanılabilecektir. Konut alımı için kısmen ödeme hakkından faydalanan katılımcı, başvuru tarihinden 2 ay öncesine kadar veya kısmen ödeme tarihinden itibaren iki ay içinde aldığı konutun, kendi adına en az yüzde 50 sahiplik payını gösteren kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş tapu belgesinin bir nüshasını şirkete ibraz etmek zorundadır. Evlilik için kısmen ödeme hakkından faydalanan katılımcı, başvuru tarihinden önceki iki ay içinde veya kısmen ödeme tarihinden itibaren 2 ay içinde evlendiğini gösteren e-Devlet üzerinden alınmış nüfus kayıt örneğinin bir nüshasını şirkete ibraz edecektir.
Eğitim halinde kısmen ödeme alma hakkı
En az 5 yıl yürürlükte olan bir sözleşmesi bulunan katılımcı, başvuru tarihinde 21 yaşını aşmamış olmak şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren üniversitelerin herhangi bir örgün eğitim lisans programına kayıtlı olması hâlinde bu sözleşmesinden bir defaya mahsus olmak üzere kısmen ödeme başvurusunda bulunabilecektir. Bu madde kapsamında kısmen ödeme hakkı, katılımcı bazında bir defaya mahsus kullanılabilecektir.
Kısmen başvuru nasıl yapılabilecek?
Yukarıda açıkladığımız kısmen başvuruya imkân veren durumlardan birinin bulunması hâlinde dileyen katılımcı, BES şirketlerinin internet sayfalarında bulunan matbu “Kısmen Ödeme Talep Formu ve Taahhütname” ile 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren başvuruda bulunabilecektir. Öngörülen şartların bulunması hâlinde BES şirketi ödemeyi yapacaktır."