Özellikle son zamanlarda Türkiye’den tatil için tercih edilen bu ülkelerin bazılarında neden Starbucks göremiyoruz?
Bu sorunun cevabı, sadece bu ülkelerin kahve kültürlerine bağlı sanmayın. Aynı zamanda sosyal yapıları ve yaşam tarzlarıyla da ilgili.
Starbucks, kurulduğu ilk günden itibaren dünyaya yayılmış bir kahve dükkânı zinciridir.
Olmadığı bir bölgeyi görmek günümüzde artık neredeyse imkânsız bir hâle geldi. 2024 yılı itibariyle dünyada yaklaşık 34.000’in üzerinde şubesi olmasıyla dünyanın en büyük kahve dükkânı zinciri unvanını elinde taşıyor. Fakat bazı bölgelerde ise kendisine rastlayamıyoruz.
Balkanlar’ın bazı ülkelerinde Starbucks şubesi var, ancak bazı ülkelerde de yok. Bosna Hersek, Karadağ ve Kosova, bu ülkeler içinde yer alıyor. Aslında bu durumu kültürle açıklamak uygun olacaktır. Çünkü bu bölgedeki insanlar kahveyi, sadece bir içecek olarak değil, aynı zamanda sosyal bir ritüel olarak görüyorlar.
Kahve içmek, sosyal etkileşimlerin merkezindedir; bu nedenle bir fincan kahve, genellikle uzun sohbetlerin ve toplumsal bağların bir parçası olarak kabul ediliyor.
Starbucks’ın mantığına göre karton bardakta aldığınız kahveyi koşuştururken, çalışırken ya da bir işle uğraşırken içebiliyorsunuz. Ancak Balkanlar’ın bu ülkelerinde kahve kültürü pek bu şekilde değil. Çoğu zaman, bir kahve molası birkaç saat sürebiliyor ve bu süreçte sohbetin akışını bozan her şey hoş karşılanmıyor. Bu durum da doğal olarak Starbucks'ın hızlı ve pratik servis anlayışıyla örtüşmüyor.
Balkan ülkelerinde, kahve içilen yerler genellikle kişisel tercih ve sadakatle belirleniyor. Çoğu insan, sürekli olarak gittikleri ve alışkın oldukları kafelere sahip. Bu mekânlar, bireylerin sosyal hayatlarının merkez konumunda ve alışılmışın dışında olan bir zincirin, yerel kafe kültürünü değiştirebileceği düşünülüyor.
Ayrıca, Balkan ülkelerinde kahve içme alışkanlıkları da oldukça farklı.
Kahve, onlar için, hızlı bir içecek olmaktan çok, uzun ve yavaş süren bir etkinlik olarak görülüyor. Bu durum da tempolu bir kahve servis modeline sahip olan Starbucks’ın iş modeline karşıt bir yaklaşım aslında.
Balkan ülkelerinde kahve içme alışkanlıklarının bir başka önemli yönü ise sipariş verirken tercih edilen sade ve geleneksel içeceklerdir. Starbucks'ın sunduğu geniş ve karmaşık menü seçenekleri, bu ülkelerin kahve kültürünün sadeliğiyle çelişebiliyor.
Küresel markalar, genellikle geniş müşteri tabanına ve yüksek ekonomik güce sahip olan pazarlara öncelik veriyorlar.
Kosova, Karadağ, Bosna Hersek gibi ülkelerin nüfusları daha küçük, ekonomik güçleri ise daha sınırlı olduğu için Starbucks gibi bir zincir, bu ülkelerde yeterince kazançlı bir pazar bulamayabilir. Doğal olarak franchise modeliyle çalıştığı için bu ülkelerde yerel yatırımcıların da ilgi göstermemiş olması, şube bulunmamasına bir etken.
Tabii tüm bunlar, ilerleyen zamanlarda bir şube açmayacakları anlamına da gelmiyor.
Kaynaklar: SarajevoTimes, Tashing Tableİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: