Vücudumuzun bağışıklık sistemini belirli bir hastalığa karşı güçlendirmek için tasarlanmış biyolojik preparatlar olan aşıların, etkili olabilmesi için doğru yere de uygulanması gerekiyor.
Bunun başlıca sebebi ise kas ve yağ dokularımızın yapısı ile kan dolaşımı. Biraz daha açalım mı? Buyurun o zaman.
Birçok aşı, kas içine yani kolumuza yapılıyor.
Kaslar, kan dolaşımının yoğun olduğu bölgeler ve bu da aşının hızlı şekilde emilmesini ve bağışıklık sistemine ulaşmasını sağlıyor. Kola yapılan aşılar genellikle deltoid (üst kolun gövdeyle birleştiği yerde bulunan kas grubu) kasına uygulanıyor.
Deltoid kası, aşının hızlı ve etkili bir şekilde yayılmasını sağlayan geniş bir yüzeye sahip. Ayrıca kol kaslarının yüzeyine yakın olması, enjeksiyonun kolay ve nispeten ağrısız olmasını da sağlıyor.
Bazı aşılar ise deri altına veya yağ dokusuna uygulanıyor.
Yağ dokusu ise kaslara göre daha az kan dolaşımına sahip. Bu da aşının daha yavaş emilmesine olanak veriyor. Bu tür aşılar, genellikle popo bölgesine yapılıyor çünkü bölge, geniş yağ dokusuna sahip olup aşının yavaş ve sürekli bir şekilde emilmesini sağlıyor.
Popoya yapılan aşılar genellikle düşük dozda, sürekli verilmesi gereken büyüme hormonları veya insülin gibi ilaçlar için tercih ediliyor. Ayrıca alt karın gibi bölgeler de bu aşılar için uygun oluyor. Sebeplerinden biri de kendi kendine uygulanmasının kolay olması.
Aşının türü, hedeflenen bağışıklık tepkisi, hastanın yaşına göre değişiklik gösterebiliyor.
Aşıların nereye yapılacağına dair karar, tamamen bilimsel temellere dayanıyor ve her iki bölgenin de kendine özgü avantajları var. Kola veya popoya yapılan aşılar, vücudun bağışıklık sisteminin en iyi şekilde yanıt vermesini sağlamak amacıyla da sağlık görevlileri tarafından seçiliyor.
Bebeklere aşılar nereden yapılıyor?
Çoğu aşının bebeklik döneminde yapıldığını da biliyoruz. Verem aşısı koldan yapılırken KPA aşısı ve karma aşı bacaktan yapılıyor. Rotavirüs gibi bazı aşılar için ise ağızdan uygulama yeterli oluyor.
Sağlığımız için önemli olan bu detaylar, aşıların etkinliğini ve güvenliğini arttırır. Hangi bölgeye yapılırsa yapılsın, aşılar hayat kurtarır!
Kaynaklar: National Library of Medicine, Gavi, Vinmec, How Stuff WorksBu içeriklerimizi de inceleyebilirsiniz: