Türkiye'nin en tanınan insansız hava aracı üreticisi olan Baykar Ukrayna'da devam eden savaşa rağmen, bu ülkede kurma kararı aldığı üretim tesisini iki yıl içinde tamamlamayı planlıyor. Baykar'ın Rusya işgalinden önce sattığı insansız hava araçları (İHA), işgalin ilk haftalarında Ukrayna'nın ekipman olarak üstün Rus güçlerine karşı koymalarını sağlayan başlıca silahlardan olmuştu.
Bayraktar TB2 İHA'ları savaşın uzamasıyla birlikte kamuoyunun zihnine o kadar yerleşti ki, bazı AB ülkelerinin vatandaşları para toplama kampanyaları düzenleyerek Ukrayna'ya Baykar'ın ürettiği İHA'lardan aldı.
Rus işgalinden kısa bir süre önce Türkiye ile Ukrayna arasında imzalanan devletler arası anlaşma kapsamında Baykar, Türkiye dışındaki ilk imalat tesisini Ukrayna'da kurmaya karar verdi.
Savunma sanayi fuarı SAHA Expo sırasında Reuters'ın sorularını cevaplayan Baykar CEO'su Haluk Bayraktar, Ukrayna ile aralarında güçlü bir işbirliği olduğunu belirterek üretim ve ARGE faaliyetlerinin yürütüleceği tesis hakkında, "Planladığımız şekilde ilerliyoruz. Şu anda mimari tasarım, ayrıntılı tasarım kısmını geride bıraktık. Hatta inşaata başlamaya karar verdik... İki yıl içinde (tesisi) tamamlamak istiyoruz" dedi.
Ukrayna, Baykar'ın geliştirdiği yeni araçlarda kullanacağı motorların da tedarikçisi konumunda bulunuyor. Şirketler arasında geçen yıl varılan anlaşma kapsamında Bayraktar, şu anda geliştirme aşamasında olan hızlı insansız muharip hava aracı Kızılelma ve ağır yükler taşıyabilen Akıncı TİHA'da Ukraynalı Motor Sich ve Ivchenko-Progress motorlarını kullanacak.
Bayraktar, "Ukrayna ve Türkiye stratejik ortaklar. Aramızda stratejik seviyede ilişkiler var. Türbin motorlarını Ukrayna'dan alıyoruz. İşbirliğimiz son derece iyi ilerliyor" dedi.
TIRMANAN İHRACAT SİPARİŞLERİ
Baykar dışında Türkiye'de İHA üretebilen TUSAŞ ve Zorlu Holding'e ait Lentatek gibi üreticiler bulunuyor olsa da, Baykar'a ait İHA'ların Suriye, Libya, Karabağ ve son olarak Ukrayna'da çatışmaların gidişatını değiştirecek rollerde kullanılması Baykar'ın büyük bir taleple karşılaşmasını ve ihracat gelirlerinin hızla tırmanmasını sağladı.
Türkiye savunma sanayinin ihracatı geçen yıl TİM verilerine göre 3.2 milyar dolar olurken, bunun beşte birini tek başına Baykar gerçekleştirdi.
Şirketin geçen yıl 650 milyon dolar olan ihracat gelirinin, bu yıl %50'nin biraz üzerinde artışla 1 milyar dolara çıkacağını belirten Bayraktar, gelecek yıl ihracat gelirlerinde %50 artış daha beklediklerini ifade etti. Bayraktar'ın verdiği bilgiye göre şirketin en yaygın İHA'sı TB2'nin ihraç edildiği ülkelerin sayısı geçen yıla göre neredeyse iki katına çıkarak 24 ülkeye yükseldi. İlk olarak geçen yıl TSK'ya teslim edilen daha ağır sınıf Akıncı İHA ise beş ülkeden sipariş aldı.
Keşif, saldırı ve topçu gözlemi yapabilen TB2 150 kilograma kadar silah veya ekipman taşıyabilirken, Akıncı çok daha yüksek irtifada 10 katına kadar yük taşıyabiliyor.
''İLK UÇUŞUNU BİRKAÇ AY İÇİNDE YAPACAK''
Bayraktar ihracattan sağlanan gelirin ise kapasite artış yatırımına yönlendirileceğini ifade ederek, "TB2 üretim kapasitemiz ayda 20 adet. 2023 için hedefimiz ayda en az 30 adet" dedi.
Yatırımların bir kısmı ise jet motoruna sahip hızlı bir avcı savaş uçağı olacak Kızılelma'nın geliştirilmesine yönlendirilecek. Analistler Kızılelma'nın İHA'ların kabiliyetlerine yenilerini ekleyeceğini ve pilotlu savaş uçaklarına eşlikçi görevi yapabileceğini belirtiyorlar.
Bayraktar, TCG Anadolu gibi kısa pistleri olan amfibi gemilerine iniş ve kalkış yapabilen Kızılelma'nın ilk uçuşunu birkaç ay içinde yapacağını belirtti. Şu anda motor testleri yapılan uçağın uçuş testleri böylece başlamış olacak.
TB2'nin kısa pistli gemilere iniş kalkış yapabilen modeli TB3'ün testlerinin ise 2023 sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.
Bayraktar şirketin yatırımlarla faaliyetlerini geliştireceği yeni alanın ise uzay teknolojileri olduğunu belirtti. Mevcut insansız araçların kabiliyetini artıracağını belirttiği bu alan hakkında Bayraktar, "Gelişimini tamamlamış alanlar yerine yenilikçi çözümler getirebileceğimiz yeni alanlara... yatırım yapıyoruz" dedi.
Yaklaşık 3,000 çalışanı olan Baykar'ın giderek genişleyen bir tedarik zinciri olduğuna dikkat çeken Bayraktar, şirketin tedarik zincirinde yer alan bazı şirketlere sermaye ortağı olduğunu belirtti.
"Türkiye içinde ve dışında geniş bir tedarik ağımız var. Yerlilik oranı here yıl artıyor. Bizim sistemlerimize katma değer sağlayan şirketlere yatırım yapıyoruz" diyen Bayraktar, bu yatırımın ortaklık şeklini alıp almadığı sorusuna, "Evet (alıyor). Çoğunlukla iletişim, optik, ağ mimarisi ve yazılım geliştirme alanındaki şirketlere yatırım yapıyoruz" cevabını verdi.