Dökülen yaprakların toplanmasının veya çimlerin biçilmesinin ağırlıklı olarak olağan akış içerisinde kabul edildiği bir düzende yaşıyoruz. Ne yazık ki doğa üzerinde uygulanmaya çalışılan ehlileştirme politikalarının sonuçlarından biri olan iklim krizinin de etkileriyle küresel ölçekte biyoçeşitlilik giderek azalıyor. BM raporuna göre iklim krizi nedeniyle dünyamızda 1 milyon bitki ve hayvan türü yok olmakla karşı karşıya. Biyoçeşitliliğin azalması yalnızca tehlike altındaki türleri değil dünya üzerindeki tüm canlılığı da olumsuz etkiliyor. ABD merkezli Ulusal Yaban Hayatı Federasyonu’nun verilerine göre, her yıl 1 milyon dönümlük yaban hayatı banliyölerin gelişimi nedeniyle yok oluyor. Tozlaşmada önemli bir rolü olan böcek nüfusu ise yüzde 40 azaldı. Hem çevre hem de insan sağlığı açısından pozitif etkileri olan bahçecilik ise biyoçeşitliliğin artmasına neden olurken stres altında yaşayan günümüz insanının bütünsel sağlığının da olumlu yönde ilerlemesine olanak tanıyan bir yöntem.
Çimleri biçmek doğru mu?
Bahçe deyince aklımıza genelde iyi anılar gelir. Yazın sıcağında rüzgârın serinliğini hissedebildiğimiz bir bahçe masası etrafında toplanmak, yalın ayak toprağa basmak, sevdiklerimizle toplanıp çevremizi sarmalayan bitkiler eşliğinde neşeli sohbetler, çocukların oyun ve keşif alanı ve daha nice örnek bahçenin aracılığıyla olur. Tüm bu güzellikleri deneyimlememiz için bize alan olan bahçemizi inşa ederken iklim krizinin de etkileriyle dikkat etmemiz gereken bazı başlıklar var. İlk olarak çim biçme makineleri veya yaprak üfleme makineleriyle mesafeli olarak sürece başlayabiliriz. Açıkcası bahçecilik ve kent yaşamı denilince muntazam bahçe görüntülerine 20. yüzyıl boyunca sıkça maruz kaldık. Sinemanın da gücünün etkileriyle refah bir yaşamın parçası gibi gösterilen bazı bahçecilik yöntemleri 21. yüzyılla beraber yerini yeniden vahşileştirilen bahçeciliğe bırakıyor.
Yeniden vahşileştirilen bir bahçe için neler yapılabilir?
- Yaprakları süpürecekseniz onları atmak yerine bir köşeye bırakın.
- Çimleri biçecekseniz küçük canlıların yol olarak kullanabileceği bazı alanlar bırakın.
- Zemin kaplamalarını olabildiğince az metrekarede tercih edin.
- Dekoratif bitkilerin yanında bahçenizin bulunduğu bölgeye özgü yerli bitkileri de bahçenize ekerek tozlaşmaya katkı sunun.
- Yapay torf yerine kendi kompostunuzu yapın.
- Olanağınız varsa yağmur suyu hasadı yöntemini kullanarak bahçenizi sulayın.
- Bahçenizdeki zararlı organizmalarla doğal yollarla mücadele etmeye çalışın. Kimyasal bazlı ilaçlar besin zinciri üzerinden büyük etkiler yaratarak ekosistemde hasar yaratıyor.
KENT BAHÇECİLİĞİ
Yeniden vahşileştirilen bahçecilik faaliyetlerini kendi evlerimizin bahçesinde yapmanın yanında bir kentin sakinlerinin de bahçıvanlık yapabileceği yeniden vahşileştirilmiş kent bahçeciliği ile de deneyimlemek hem ülkemizdeki hem de küresel ölçekteki sıkıntılı atmosferde fayda yaratan bir etkinlik olur diye düşünüyorum. Belçika’nın Antwerp kentinde yaşama geçirilen sokak bahçeciliği güzel bir örnek. Bu yöntem ile hem kenti iklim krizi kaynaklı aşırı hava olaylarına ve afetlere dayanıklı hale getirmek hem de sokakların daha yeşil olmasıyla beraber insanların ve çevrenin sağlığında da olumlu etkiler yaratmak amaçlanıyor.