Nükleer bombalar, şüpheiz modern dünyanın en korkunç silahlarından biri. İşleyişleri oldukça karmaşık olan ve sadece başlıklarını gördüğümüzde bile içimizin ürperdiği bu silahların nasıl çalıştığına, bu içerikte adım adım bakacağız.
Oldukça karmaşık bir çalışma prensibine sahip olan bu silahların şehirleri yerle bir ettiğini de biliyoruz. Fakat bu seferlik, oldukça gelişmiş bir hava savunma sistemimizin olduğunu ve söz konusu nükleer başlığımızı havada vurduğunu düşünelim. Bunun sonucunda ne olur?
Öncelikle nükleer bombalar nasıl çalışır?
HowStuffWorks .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Nükleer bombalar, içlerindeki uranyum veya plütonyum atomlarını ya parçalayarak ya da birleştirerek büyük bir enerji patlaması oluşturur.
Biraz daha derine gidelim. Bir atom çekirdeğinin içinde bildiğimiz üzere nötron ve proton adında parçacıklar bulunuyor.
Protonlar, pozitif enerjiyle yüklüdür. Nötronlar ise yüksüz, yani nötrdür, yani ne pozitif ne de negatif bir enerjiye sahiptirler. Nükleer enerji, bu atomların birbiriyle etkileşime girmesi sonucunda serbest kalır. Atomun içindeki bu enerji yığınını çıkarmak için nükleer füzyon ve fisyon olaylarına da göz atmak gerekiyor.
Nükleer fisyon, atomların içindeki çekirdeklerin âdeta parçalanması gibidir, bu işlem sonucunda küçük parçacıklar ortaya çıkar. Nükleer füzyonu ise atomların bir araya gelip dans etmesi gibi düşünebilirsiniz. İki ya da daha fazla küçük atom birleşerek bu bağlamda yeni bir atom oluşturuyor.
Bu kavramlardan 'Fisyon' olanına yakından bakmak lazım.
Nükleer bombaların çoğu, genellikle "fisyon" yani bölünme prensibi üzerine kuruludur. Fisyon işlemi için, nötronlar gibi "nötr" yani ne pozitif ne de negatif bir enerjiye sahip parçacıklar kullanılır. Bu nötronlar, atomun içine rahatça girerler ve işte o zaman asıl aksiyonu görmeye başlarız.
Bir nötron, bir atom çekirdeğine çarptığında, çekirdeğin içindeki diğer nötronlar o anda hareketlenir ve her yöne saçılmaya başlarlar. Bu saçılan nötronlar, çevrelerinde sakin sakin duran atomlarla etkileşime geçerler. Bu sırada patlamaya hazır tüm atomlar nötronlarla bir araya gelir ve ortaya inanılmaz bir enerji patlaması çıkar.
Peki bu olaylar gerçekleşeceği sırada, bir nükleer füzeyi havada imha etmeye kalkarsak ne olur?
Nükleer füzeleri havada durdurmak tahmin edebileceğimiz üzere pek de basit değil. Fakat anti-balistik füze sistemlerinden başka pek de alternatif düşünemiyoruz. Bu füzeler, nükleer başlılklar hedefe ulaşmadan önce onlara ulaşabilecek kapasitede. O yüzden onların kullanıldığını varsayalım.
Eğer bir anti-balistik füze ile bir nükleer füze gökyüzünde karşı karşıya geldiğinde nükleer bir patlamanın yaşanması aslında pek olası değil. Çünkü, bir nükleer bombanın patlaması için daha önce anlattığımız füzyon veya fisyon adı verilen aşamaların sırasıyla ve olması gerektiği gibi gerçekleşmesi gerekiyor. Bahsettiğimiz gibi bir çarpışma gerçekleştiğinde ise bu işlemler sekteye uğradığından, nükleer olanın patlama ihtimali oldukça düşüyor.
Fakat bu, tehlike geçti demek değil. Zira plütonyum veya uranyum çekirdeği zemine ulaştığında ciddi radyasyon tehlikesi doğurabilir. Bu da durumun patlama olmamasına rağmen ölümcüllüğünü korumasına sebep olur.
Şimdi hepsini toplayalım
Bir nükleer füzenin gökyüzünde imha edilmesi sırasında, nükleer bir patlamanın gerçekleşme olasılığı gerçekten düşük diyebiliriz. Çünkü bunun için gereken karmaşık işlemlerin imha sırasında kusursuz bir şekilde olması pek mümkün değildir. Nükleer bombaların havada imha edilmesi, yer yüzeyine etkisinin de oldukça karmaşık hâle gelmesine neden olur.
Kaynaklar: Science ABC, TTB