Sosyal medyada sıkça gördüğümüz at toynağı temizleme videoları garip bir şekilde bizleri rahatlatmakta. Bu durum gerçekten atlar için de rahatlatıcı mı, yoksa acı mı çekiyorlar? Aslında bu sorunun cevabı çok basit, hiçbir canlı acı çektiği hâlde sakin kalmaz, söz konusu atlarsa hiç kalmaz!
Çünkü atlar bildiğiniz üzere, istenmediği bir hareket yapıldığında veya huzursuz olduğu durumlarda bu durumu çokça belli edebiliyor. Peki, atların toynağı neden temizleniyor ve eğer temizlenmezse neler olur?
Öncelikle konuyu hiç bilmeyenler olabilir, o yüzden aşağıdaki videoya göz atmanızda fayda var:
İzlediğimiz videolarda toynak temizliği yapan insanların birçoğu bu konuda uzman kişiler. Kendileri nalbant olarak da biliniyor.
Genelde videolar atı doğru bir pozisyonda tutulmasıyla ve ayaklarını nazikçe sabit tutmalarıyla başlar. Aslında bu işin uzmanlığı, daha başlangıçta kendini belli ediyor. Eğer rahatsız bir pozisyonda tutulursa veya ayak bilekleri fazla sıkılırsa hâliyle canları yanabilir.
Ancak eminiz ki hiçbir at sahibi bunu istemez, aksi takdirde arka ayaklarını temizlerken suratlarına bir tekme yiyebilirler. Tabii burada atla kurulan güven bağı da çok önemli. Çünkü atlar, diğer hayvanların aksine daha duygusal hayvanlardır ve sahiplerine sadıklardır.
Atların toynak yapısı, insan tırnağına veya saç yapısına çok benzer diyebiliriz. Nasıl ki biz düzenli olarak tırnaklarımıza bakım işlemi uyguluyorsak onlar için de bu bakım gerekli.
Normalde tırnağınızı etinize kadar kesmediğiniz sürece herhangi bir acı veya ağrı hissetmezsiniz. İşte atlar için de bu durum tam olarak böyle, ayrıca bu işlem atlar için oldukça önemli. Yani bu sorunun cevabı: Hayır, canları yanmıyor!
Doğadaki vahşi atlar da kendi yaşam alanlarında ayaklarını yere sürterek toynaklarını temizlerler. Atların toynaklarının; koştuklarında, bir yük taşıdıklarında veya kendi ağırlıklarını taşıdıklarında, darbe ve sürtünmeye maruz kalmaları çok yüksek bir ihtimal.
Bu sebeplerden dolayı toynaklarına belirli aralıklarla düzenli bir bakım yapılması gerekir. Aksi takdirde herhangi bir yaralanmada ayaklarını kaybedebilirler.
Peki, at nalı takılırken canları yanıyor mu? Sonuçta toynaklarının içine çivi giriyor değil mi?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, atların toynağı insan tırnağına çok benzer. Yani derilerinin içine girmediği sürece herhangi bir sorun teşkil etmiyor çünkü hissetmiyorlar. Bunu aynı bizim ayakkabı giymemiz gibi düşünebilirsiniz, toynaklarını korumak adına bu işlemin yapılması gerek.
Nal takılmadığı takdirde; toynakta çatlak, toynak içerisine taş, çivi vb. yabancı maddelerin girmesi sonucuyla oluşan enfeksiyon, dengesizlik gibi sorunlar baş gösterebilir. Tabii bu sorunlar, atın sağlığı konusunda önemli derecede rol oynar.
Ayrıca nallar, veterinerler tarafından da destekleniyor. Hatta bilimsel çalışmalar, at nallarının uygun şekilde takılması ve bakımının düzenli yapılması hâlinde hiçbir zarar vermediğini kanıtlamış. Ancak bu iş, uzman nalbantlar tarafından yapılmalıdır.
Bu videolarda sıkça gördüğümüz eylemlerden birisi de atların toynağını yakmak. Bunun için de mantıklı sebepleri var.
Hemen aklınıza gelecek ilk soruya cevap verelim: Hayır, bu işlem de atların canını yakmıyor. Çünkü atların toynağı kalın bir keratin tabakasından oluşuyor. Yani herhangi bir sinire temas etmediği sürece acı hissetmiyorlar.
Ancak ısının da doğru miktarda olması lazım, yani direkt ısıtıldığı gibi gidip direkt atın toynağına basılmamalı. Uzmanlar, olması gereken ısı miktarının "siyah ısı" (at nalının aşırı sıcaklığa bağlı olarak siyah rengine bürünmesi) olması gerektiğini söylemekte.
Hassas noktalara yanlış ısıda değdirildiği takdirde, atın acı çığlıklarının duyulması kuvvetle muhtemel. Bunu da hiçbir nalbant istemez açıkçası.
Bu işlemin yapılmasının amacı, atların toynaklarında pürüzsüz bir yüzey oluşturmak ve toynakların ıslanıp nem almasını engellemek. Pürüzsüz bir yüzey olmadığı takdirde atın dengesi bozulabilir veya toynak nemli kaldığı zaman içi yumuşayıp enfeksiyon kapabilir. Aynı zamanda bu işlemin, toynakta yer alan bakterileri ve mantarları da öldürdüğü bilinmekte.
Dememiz o ki; bu işlemler, aslında atların sağlığı için yapılıyor. Yani atlara üzülmenize gerek yok, gönül rahatlığıyla bu videoları izleyebilirsiniz. Ne yalan söyleyelim, izlemesi de bayağı rahatlatıcı.
Kaynaklar: American Farriers, River View Veterinary Service, Horse Racing Sense, Animal Friends, Horse and Hound