Uzaya çıkan astronotlar, orada bambaşka bir dünyanın içinde yaşıyorlar. Tabii ki günlük faaliyetleri çok daha farklı oluyor. Temel ihtiyaçlarını gidermeleri için Dünya’dan, dolmuş gibi durmadan başka bir uzay gemisi gönderemeyeceğimize göre, alternatif yöntemler aranıyor.
Bazen aylarca uzayda kalabiliyorlar. Peki o kadar idrara ne olduğunu hiç düşnmüş müydünüz? Uzay boşluğuna gitmiyorlar... Ne olduğuna birlikte bakalım.
İçme suyu yapmak için idrarı geri dönüştürme fikri mide bulandırıcı olabilir ancak NASA, tam olarak bunu yapıyor.
NASA, uzay görevlerinde astronotların gıdasının, havasının ve suyunun nasıl geri dönüştürüleceği üzerinde sürekli çalışmalar yapıyor. Bu sayede sürekli ikmal yapılması gerekmiyor.
Uzaya giden astronotların idrarları, hatta terleri bile geri dönüştürülüyor. Net bir sayı verecek olursak, bu sıvıların %98’i geri dönüştürülüyor.
Geri dönüştürülen sıvı hem içme suyu olarak hem el yıkama suyu olarak hem diş fırçalama suyu olarak kullanılabiliyor. Kısacası tüm hijyen ihtiyaçlarını geri dönüştürülmüş idrarla karşılıyorlar.
Peki bu tam olarak nasıl mümkün oluyor?
İşlem, Uluslararası Uzay İstasyonu’na temiz hava ve su sağlayan bir donanım sistemi olan ECLSS olarak da bilinen "Çevresel Kontrol ve Yaşam Destek Sistemi" aracılığıyla yapılıyor.
ECLSS'nin bir kısmı, içme suyu üreten “Su Geri Kazanım Sistemi”. Sistemde, astronotların nefesinin ve terinin yarattığı vnemi yakalayan gelişmiş nem alma cihazları var.
İdrar, ön işlemden geçiyor ve daha sonra onu geri dönüştürülebilen suyu damıtmak için teknolojiyi kullanıyor. Bununla birlikte, bu damıtmadan sonra hâlâ geride, tekrar kullanılabilecek bir miktar tuzlu su oluyor.
Bu, tuzlu sudan kalan suyu çıkarmak için başka bir bileşen devreye giriyor ve toplanan su, kalan kirleri parçalamak için bir filtreden geçiriliyor. NASA'ya göre, sensörler tüm bakterileri, saf olmayan bileşenleri alıyor.
Mikrobiyal büyümeyi (büyümeyle, hücre bölünmesi veya tomurcuklanmasına bağlı olarak hücre sayısının artmasıyla ortaya çıkan canlı madde artışı) önlemek için suya iyot da ekleniyor. Sonucunda, idrardan geri dönüştürülmüş taze içme suyunuz hazır…
Dünya'daki sulardan daha temiz olduğu söyleniyor.
ECLSS Müdürü Williamson, şöyle diyor: "İşleme, karasal su dağıtım sistemlerine benzer. Mürettebat idrar içmiyor; burada Dünya'da içtiğimizden daha temiz olacak şekilde geri kazanılmış, filtrelenmiş ve temizlenmiş su içiyorlar. Temiz, içilebilir su ürettiğimize dair güven sağlamak için birçok sürecimiz ve çok sayıda zemin testimiz var."
Sizce kulağa nasıl geliyor? Yeterince temiz olduğundan emin olsanız bile kendinizin ve ekip arkadaşlarınızın filtrelenmiş idrarını içmek biraz tuhaf gibi, değil mi? Yine de çok verimli bir teknoloji olduğu inkâr edileöez.
Kaynaklar: ABC News, SpaceMerak edilen daha fazla konu için: