Hindistan için oldukça önemli bir sembol olan bu sütun, sahiden de %99 demirden yapılmasına rağmen nasıl oldu da hiç pas tutmadı? Hem de bunda yıl!
Cevabı merak ediyorsanız sizi aşağı doğru alalım!
Delhi'deki Ashoka Sütunu, dünyanın en ilginç yapılarından biri olarak dikkat çekiyor.
Bakıldığında sıradan bir demir sütun gibi görünse de ardındaki mühendislik sırları, onu dünyadaki benzersiz yapılardan birisi hâline getiriyor. Neredeyse 1600 yıldır varlığını sürdüren bu sütun, Hindistan’ın başkenti Delhi’de, Kuvvet’ül İslam Camii’nin bahçesinde yer alıyor.
Üstelik bu sütunun en belirgin ve merak edilen özelliği ise hiç paslanmıyor oluşu. Hindistan'daki meşhur bu yapı, sizce nasıl bunca yıl tek bir pas bile tutmamış?
Sütun, adını Hindistan'da Maurya İmparatorluğu'na hükmeden ünlü İmparator Ashoka'dan alır.
Bu sütunun yapıldığı dönemin, Hindistan'ın altın çağı olarak bilinen Gupta İmparatorluğu'nun erken yıllarına denk geldiği düşünülüyor. Ancak sütunun gerçekten kim tarafından yapıldığı ve ne amaçla inşa edildiği hâlâ tam olarak bilinmiyor. Konuyla ilgili çeşitli teoriler öne sürülmüş olsa da yapılan araştırmalar, sütunun yapısal olarak olağanüstü bir mühendislik başarısını temsil ettiğini gösteriyor.
Sütunun en dikkat çekici özelliği, yüzyıllardır dış etmenlere karşı gösterdiği olağanüstü direnç. Normalde demir, uzun süre oksijen ve suya maruz kaldığında paslanmaya başlar ve zamanla çürür. Fakat Ashoka Sütunu, yıllarca Hindistan'ın zorlu iklim koşullarına, muson yağmurlarına, rüzgarlara ve sıcaklık dalgalanmalarına rağmen hiç paslanmadan öylece duruyor.
Bazı araştırmacılar, sütunun bu özelliğini yapısındaki fosfor oranına ve çevresel koşulların birleşimine bağlıyor.
1911’de yapılan bir analizde, sütunun bileşiminde %99,72 demir, %0,08 karbon, %0,046 silikon ve %0,114 fosfor bulunduğu ortaya çıktı. Görünüşe göre fosfor, sütunun yüzeyinde bir koruyucu zar oluşturarak oksidasyonu engellemiş ve paslanmanın önüne geçmiş.
İlginçtir ki, bu zarın bir kısmı kazındığında sadece bir gün içinde paslanma başlasa da kısa bir süre içinde bu pas, tekrar koruyucu bir tabakaya dönüşüyor.
Böyle bir mühendislik harikası olarak inşa edilen sütunun, neden inşa edildiği hâlâ net değil. Bazı uzmanlar, sütunun bir tür antik elektromanyetik cihazın parçası olabileceğini iddia ederken bazıları da Hindistan’a ait estetik ve kültürel bir anlam taşıyan bir anıt olduğunu savunuyor.
Kaynaklar: 1, 2, 3Hindistan ile ilgili diğer içeriklerimiz: