Finansal bir yatırım yapmak kulağa oldukça ciddi ve karmaşık bir iş gibi geliyor değil mi? Aslında öyle olsa da modern yatırım platformları sayesinde tek tıkla büyük kazançlar ya da kayıplar yaşayabileceğimiz işlemleri âdeta oyun oynar gibi gerçekleştirebiliyoruz.
Dijital borsalar da tam olarak bunu istiyor. Söz konusu platformlar işlem yapmayı neredeyse bir video oyunu oynar gibi keyifli ve bağımlılık yapıcı hâle getirmeye çalışıyor. Peki, bu platformlar nasıl bir strateji izliyor da biz farkında olmadan daha fazla ve bazen de mantıksız yatırımlar yapmaya başlıyoruz? Bu sorunun cevabı, yatırımın oyunlaştırılması için sinsice düşünülmüş stratejilerde gizli.
“Oyunlaştırma” işini nasıl yaptıklarını açıkamadan önce neden yaptıklarını açıklayalım.
Aslında yatırım dünyasının oyunlaştırılması, oldukça basit bir prensibe dayanıyor: Yatırım yapmayı eğlenceli ve bağımlılık yapıcı hâle getirmek!
Yatırım şirketlerinin temel amacı, platformları kullanmayı ve işlem yapmayı kolaylaştırarak kullanıcılarına daha fazla işlem yaptırabilmek. Bu sebeple yatırımcı ne kadar çok işlem yaparsa o kadar komisyon alacağından dolayı, yatırımcıların daha fazla işlem yapmasını teşvik etmek adına çeşitli stratejiler uyguluyorlar.
Komisyon ücreti olmayan borsalarda güvende olduğunuzu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü eğer bir ürün ya da hizmet ücretsizse muhtemelen ürün sizsiniz!
Ek olarak, sizin keyifle kullanıp âdeta bir eğlence aracı muamelesi gösterdiğiniz borsaya karşı olan tutumunuz çevrenize de bu borsayı önermenize sebep olacağından dolayı, yatırım platformları sizleri elde tutmak için çeşitli stratejiler izliyor.
Örneğin, basitleştirilmiş işlem seçenekleri olmasının tek sebebi kullanıcıyı düşünmek değil!
“Tek tıkla al” veya “tek tıkla sat” gibi özellikler, finansal varlık alım satımını oldukça kolay bir hâle getiriyor doğru. Fakat şirketlerin burada asıl amacı yatırımcının bu kolaylığın da yardımıyla finansal yatırım yapıyor olduğu gerçeğini göz ardı etmesi.
Başka bir deyişle, paranızı riske attığınız finansal yatırımlarınızı bakkaldan sakız almaktan bile daha kolay gerçekleştirdiğinizde, uzun vadede söz konusu yatırımların üzerine daha az düşünerek daha hızlı ve daha mantıksız bir biçimde yapmanız bekleniyor.
Ayrıca küçük miktarlarda yatırım yapma imkânı sunulmasının sebebiyse, yatırımcılara büyük paralar risk etmeden deneme yapabilme imkânı sunmak.
Bu sayede yatırımcıların platformun içine daha kolay çekilmesi hedefleniyor.
Uygulamalarda kullanılan görseller ve sesler de stratejinin bir parçası.
Renkli grafikler, animasyonlar ve ses efektleri gibi faktörler tıpkı video oyunlarında olduğu gibi, yatırım uygulamalarını da görsel ve işitsel bir şekilde ilgi çekici hâle getirmeyi amaçlıyor.
Bu şekilde sanal bir dünyaya adım atan yatırımcıların, bir yerden sonra yatırım yapmanın gerçek dünyadaki risklerini unutması ve ciddiyetten bir nebze olsun uzaklaşması hedefleniyor.
Ayrıca Binance gibi bazı platformlarda yatırımcıların yatırım performanslarının karşılaştırıldığı “Liderlik Tablosu” gibi uygulamalarla da yatırımcılar arasında bir rekabet ortamı oluşturulması hedefleniyor.
Bu sayede sıralamasını kaybetmek istemeyen yatırımcıların daha fazla risk alarak daha fazla işlem yapması bekleniyor. Amaç yatırımı bir oyun ve bağımlılık hâline getirmek…
Yatırımın bir oyun haline getirilmesi ne gibi sonuçlar doğuruyor?
En bariz sonuçla başlayalım. Yatırım yapmak bir oyun hatta kumar gibi görülmesi kısa vadeli düşünülerek düşük bilinçli yatırımlar ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Buna ek olarak artan işlem miktarı sebebiyle fiyatlarda daha fazla dalgalanma (volatilite) görülüyor.
Ayrıca yatırımcılara oyun oynadığını hissini veren borsalar, yatırımcılarda yanıltıcı bir özgüven oluşmasını sağlıyor. Bu da yatırımcıların üzerine düşünülmemiş risklere atlamasına sebep oluyor.
E tabii bunların sonunda da mantıksız ve oyun oynar gibi yapılan yatırımlar, yatırımcıların büyük kısmının normalde kaybedeceğinden daha fazla para kaybetmesine sebep oluyor.
Özetle, yatırım yaparken bu tuzaklardan kaçınmak için, her işlemi yapmadan önce iki kez düşünmek, araştırma yapmak ve gerçekten ne yaptığınızı anlamanın kritik önemi bir kez daha gün yüzüne çıkmış oluyor.
Kaynak: How Money Works, NasdaqYatırıma ilgi duyanların ilgisini çekecek diğer içeriklerimiz: