Kimisi teknik arızalar yüzünden, kimisi siber saldırılarla, kimisi de hükûmetlerin bilinçli kararlarıyla yaşandı.
Peki, dünyayı sarsan en büyük internet kesintileri hangileriydi?
1. 2011–Mısır’da internetin fiși çekildi.
2011’de Arap Baharı sırasında Mısır hükûmeti, ülkede artan protestoları bastırmak amacıyla interneti tamamen kapatma kararı aldı.
Telekomünikasyon şirketlerine doğrudan emir verildi ve ülke çapında internet erişimi birkaç gün boyunca kesildi. Google ve Twitter, "Speak2Tweet" adlı bir hizmet başlatarak Mısırlıların telefon hatları üzerinden tweet atmasını sağladı. Bu olay aslında hükûmetlerin dijital sansürü ne kadar ileri götürebileceğini de gösterdi.
2. 2016–Dünyanın en büyük DDoS saldırısı (Dyn saldırısı)
21 Ekim 2016’da tarihin en büyük DDoS (dağıtılmış hizmet reddi) saldırılarından biri gerçekleşti. Dyn adlı DNS sağlayıcısına yapılan saldırı; Amazon, Twitter, Spotify, Reddit ve Netflix gibi devlerin saatlerce çevrim dışı kalmasına neden oldu.
Bu saldırının arkasında Mirai adlı bir botnet vardı ve internet bağlantılı cihazlar (IoT cihazları) kullanılarak gerçekleştirildi. Basit görünen bir akıllı buzdolabının bile internet kesintisine yol açabileceğini kim tahmin edebilirdi ki?
3. 2008–Orta Doğu ve Güney Asya’yı vuran kablo felaketi
Ocak 2008’de, Akdeniz’in altından geçen SEA-ME-WE 4 ve FLAG isimli iki deniz altı internet kablosu aynı anda zarar gördü. Kesintinin nedeni tam olarak bilinmese de büyük ihtimalle bir gemi çapası veya teknik bir arıza nedeniyle meydana geldi. Sonuç?
Mısır, Hindistan, Pakistan ve Orta Doğu ülkeleri günlerce yavaş veya tamamen kesilmiş internetle mücadele etti. Deniz altı kablolarının dijital dünyamız için ne kadar kritik olduğunu gösteren en büyük olaylardan biriydi.
4. 2019–Facebook, WhatsApp ve Instagram çöktü.
2019 Mart ayında; Facebook, WhatsApp ve Instagram’a dünya çapında erişim yaklaşık 3 saatliğine tamamen kesildi. Milyarlarca insan mesaj gönderemedi, fotoğraf yükleyemedi, hatta bazı ülkelerde Facebook üzerinden giriş yapılan uygulamalar bile kullanılamaz hâle geldi.
Facebook, bunun bir “sunucu yapılandırma hatası” olduğunu açıkladı ancak birçok kişi, şirketin altyapısındaki zayıflıkların bu kadar büyük çaplı bir kesintiye neden olabileceğini ilk kez fark etti.
5. 2021–Fastly’nin çöküşü ve küresel medya kararması
Haziran 2021’de Fastly isimli içerik dağıtım ağı (CDN), yanlış yapılandırılmış bir yazılım güncellemesi nedeniyle 1 saatliğine çöktü.
Fastly’nin altyapısını kullanan Amazon, BBC, CNN, The New York Times gibi birçok büyük medya kuruluşu erişilemez hâle geldi. %95’i 49 dakika içinde çevrim içi hâle gelse de dijital platformlara maliyetinin 150 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
6. 2020–Google ve YouTube’un büyük çöküşü
Aralık 2020’de Google’ın hizmetlerinde yaşanan büyük bir hata nedeniyle YouTube, Gmail, Google Docs ve Google Drive gibi platformlar dünya çapında çöktü.
İnsanlar e-postalarına ulaşamadı, YouTube’daki içeriklere erişemedi ve hatta Google Home gibi akıllı cihazlar bile çalışmayı durdurdu.
Kesinti, Google’ın altyapısındaki bir güncelleme hatasından kaynaklanıyordu ve birkaç saat içinde giderildi. Google, YouTube kesintisi sırasında 1,7 milyon dolar reklam geliri kaybetti.
7. 2024–CrowdStrike güncelleme hatası ve küresel kaos
Temmuz 2023’te, siber güvenlik devi CrowdStrike’ın hatalı bir güncellemesi küresel çapta büyük bir kesintiye neden oldu. Windows tabanlı sistemlerde çökme ve yeniden başlatma döngüsüne yol açan hata, hava yolu şirketlerinden finans kuruluşlarına kadar pek çok sektörü etkiledi.
British Airways, Lufthansa ve American Airlines gibi büyük firmalar uçuşlarını iptal etmek zorunda kaldı, bankalar geçici olarak hizmet veremedi.
CrowdStrike'ın hisse senedi fiyatı yaklaşık %14 düşerken Microsoft da zarar görmeden kalmadı ve küresel kesintinin ardından hisseleri %2,4 düştü.
8. 2017–Amazon Web Hizmetleri (AWS) çöküşü
Şubat 2017’de Amazon Web Hizmetleri’nin (AWS) S3 bulut depolama servisi büyük bir kesinti yaşadı. AWS, dünya çapında milyonlarca web sitesine ve uygulamaya altyapı sağlayan en büyük bulut platformlarından biri olduğu için bu kesinti devasa etkilere yol açtı.
Slack, Trello, Quora, Medium gibi popüler hizmetler saatlerce çalışmadı, hatta Amazon’un kendi e-ticaret sitesi bile bazı bölgelerde aksaklık yaşadı. Kesintinin maliyeti ise 150 milyon dolardan fazlaydı.
Gördüğünüz gibi internet kesintileri yalnızca can sıkıcı bir durum olmakla kalmıyor; ekonomik, siyasi ve sosyal birçok sonuç da doğuruyor.
Kaynaklar: Webopedia, TechTarget, Pingdom, BBC, Science Alertİlgili diğer içerikler: