Birazdan da göreceğimiz gibi; farklı şekillerde ve boyutlarda sağlıksız beyinlere rastlamak mümkün. Nörolojiyle hiçbir ilgisi olmayan fotoğrafçı Adam Voorhes, 2011 senesinde bu konuyla ilgili çok ilginç bir keşfe imza attı.
Fotoğraf çekmek için girdiği depoda içinde kıvrımsız bir beynin bile bulunduğu kavanozlarla karşılaştı. Gelin, Voorhes'un hastanede gördüğü manzaraya ve detaylarına hep beraber bakalım.
Öncelikle beyin ve akıl hastalıklarına bir göz atalım.
Beyin, sinir sisteminin merkezi olarak hizmet eden bir organdır. En önemli görevi ise vücudun diğer organlarının merkezi kontrolünü sağlamaktır. Sağlıklı tüm insanlarda aynı şekle ve kıvrım sayısına sahip olan beyin, bazı durumlarda değişiklik gösterebilir.
Nasıl ki vücudumuzun herhangi bir bölgesinde meydana gelen bir hastalık sonucu o bölge değişime uğrayabiliyorsa akıl hastalıklarının da beynimize gerçekten bir etkisi olabilir.
Peki, kıvrımsız beyin nasıl mümkün olabilir?
Halk arasında "beyin kıvrımları" dediğimiz girinti ve çıkıntılar bilimsel olarak "sulkus" ve "girus" olarak adlandırılır. Sağlıklı her beyinde bulunan bu sulkus ve girusların olmaması ise aslında bir hastalık kaynaklıdır.
Lisensefali (düz beyin) adındaki bu hastalık, embriyo gelişimi esnasında nöronların olması gerektiği şekilde iletilmemesi sonucunda ortaya çıkar ve ne yazık ki tedavisi yoktur. Lisensefalinin daha olası varyantlarına sahip insanların birçoğu 10 yaşını göremeden ölür.
"Teksas Eyaleti Akıl Hastanesinin Unutulmuş Beyinleri"
Teksaslı fotoğrafçı Adam Voorhes, 'Scientific American' dergisine fotoğraf çekmek için Austin Eyalet Hastanesine gönderildiğinde yalnızca bir beyin fotoğrafı çekeceğini düşünürken gördükleri karşısında neye uğradığını şaşırdı.
Hastanenin arka deposundaki Hayvan Kaynakları Merkezine girdiğinde içi sıvı dolu kavanozlarda duran ilginç şekillerdeki beyinlerden birinde kıvrımlar bulunmuyordu! Bu olay birçok bilim insanını da hayrete düşürdü.
Voorhes, 20 yıldan uzun bir süredir bir hayvan laboratuvarının arka tarafında unutulup giden bu beyinleri fotoğraflayarak "Teksas Eyaleti Akıl Hastanesinin Unutulmuş Beyinleri" isimli bir kitap yayınladı.
Adam Voorhes, gördüklerini şu şekilde aktarıyor:
"Texas Eyalet Akıl Hastanesindeki hastalardan alınmış, hiçbiri normal olmayan yaklaşık 100 insan beyniyle dolu bir depoya girdim. Beyinlerin her biri; ölüm veya otopsi tarihi, Latince kısa bir açıklama ve bir vaka numarası ile etiketlenmiş sıvı dolu kavanozlarda duruyordu. Bu koleksiyonlar her ne kadar şaşırtıcı ve büyüleyici olurlarsa olsunlar, neredeyse 30 senedir dokunulmamıştı ve üzerinde çalışılmamıştı."
Voorhes, yalnızca fotoğrafları çekmekle kalmayıp araştırmalarını sürdürdü ve Hayvan Kaynakları Merkezindeki beyinlerin 1950'lere dayanan Teksas Eyaleti Akıl Hastanesi'ndeki hastalara ait olduğunu öğrendi. Beyinlerin değişik biçimlerde olmasının sebeplerini de araştırmaya çalıştı ancak çabalarında başarılı olamadı.
Koleksiyondaki beyinlere ne oldu?
Bilim dergileri tarafından araştırmalar yayınlansa da koleksiyon hâlâ gizemini korumaya devam ediyor. Koleksiyondaki bazı beyinler sağlam ve üzerinde çalışmak kolay olabilir ancak bazıları alzaymır ya da menenjit nedeniyle ağır hasarlı ve çok hassas oldukları için kavanozlarından çıkarılmadılar.
Ender rastlanan bu beyin koleksiyonu şu anda Teksas Üniversitesinin psikoloji bölümünde bir öğretim aracı olarak kullanılmaya devam ediyor.
Kaynaklar: Atlas Obscura, Ifl Science, Feature Shoot, Slate, Stone Ridge