Bazen hasta olduğumuzda bazen de alerji yüzünden burun akıntısıyla uğraşmışızdır ve paket paket mendil bitirmişizdir. İnsanı hayattan bezdiren burun akıntısının bir başka nedeni daha var. O da yukarıda da yazdığımız gibi yediğimiz acı yiyecekler.
Yiyeceğinizden bir parça ısırdığınızda ya da bir yudum içtiğiniz anda başlayan burun akıntısı hiç eğlenceli olmasa da bu durum oldukça yaygındır. Hatta bu durumun bilimsel olarak bir açıklaması bile var.
Burnumuz yalnızca nefes ya da koku almaya yaramıyor.
Burnumuzun içindeki sinirler, içerinin nemli kalması için mukus üretmeye ve hava akışının düzenlenmesine yardımcı oluyor. "Trigeminal sinir" adı verilen bu sinirler acı biber, sarımsak gibi bazı yiyecekler tarafından uyarılıyor ve bu da burun akıntısına sebep oluyor.
Bu süreç tam olarak şu şekilde gelişiyor:
Burnumuzun iç yüzeyi, mukoza olarak adlandırılan bir hücre tabakasıyla kaplıdır. Burada yukarıda da bahsettiğimiz gibi çok sayıda sinir hücresi yer alır. Ayrıca mukozada mukus olarak bilinen sümüksü bir madde salgılanır.
Bu madde hem aldığımız nefesle akciğerlere giden havanın nemlenmesini hem de yabancı maddelerin dışarı atılmasını sağlar. Kendisine bir nevi koruyucu ya da düzenleyici diyebiliriz.
"E peki bunun acıyla ne alakası var?" diyecek olursanız onu da şöyle açıklayalım.
Acı yiyeceklerde kapsaisin adlı bir madde bulunur. Bu madde, burundaki sinir hücrelerimizi uyarır. Hücreler de mukozayı uyararak mukus üretilmesini sağlar. Bu sayede mukusla birlikte kapsaisin de dışarı atılır. Yani burun akıntısı meydana gelir ve yabancı madde dışarı atılır.
Bilimsel olarak besinlere bağlı (Gustatuar) rinit olarak adlandırılan bu durum, genellikle 50 yaş üzeri insanlarda görülen bir durumdur. Oldukça sinir bozucu olan bu burun akıntısı, yemeği bitirdikten sonra kendiliğinden durur. Ancak yemeği yedikten sonra da devam ediyorsa yediğiniz yemeğe ya da başka bir şeye alerjiniz olabilir. Bir uzmana görünmenizde fayda var.
Bonus: Türkiye'nin en acı biberini tadan bu ablamız, konuya en güzel örnek.
Kaynaklar: Medical News Today, Health Cleveland Clinic