ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'ye F-16 satışının uygun olduğuna ilişkin resmi bildirimini Kongre'ye gönderdi. Kongrenin, resmi bildirimin ardından 15 günlük değerlendirme ve itiraz süresi bulunuyor. Bu süre içinde bir itiraz gelmezse satış gerçekleşmiş olacak.
Türkiye, Ekim 2021’de 40 adet F-16 ve mevcut uçaklar için de 79 modernizasyon kiti alımı için ABD’ye başvurmuş fakat o dönemde ABD ile ikili ilişkilerdeki sorunlar nedeniyle bu satış ABD Kongresinin gündemine alınmamıştı. Rusya’nın Şubat 2022'de Ukrayna’yı işgale başlamasıyla birlikte Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılım başvurularının Türkiye tarafından bloke edilmesiyle iki konu karşılıklı pazarlık konusu olmuştu.
İsveç'in NATO üyeliğinin TBMM'de onaylanması ve kararın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalanmasıyla birlikte 2021'den bu yana devam eden F-16 satışı sürecinde yeni gelişmeler yaşandı. Önce ABD Başkanı Joe Biden, satışın onaylanması için Kongre'ye bir mektup gönderdi, şimdi de ABD Dışişleri Bakanlığı resmi bildirimini Kongre'ye iletti.
ABD Dışişleri Bakanlığı ayrıca Yunanistan'ın 8,6 milyar dolar değerindeki anlaşmayla 40 F-35 savaş uçağı satın almasına da izin verileceğini duyurdu.
2021'den beri devam eden F-16 satışı süreci, İsveç'in NATO üyeliğinin onaylanmasının ardından sürecin ilerlemesi ve Yunanistan ile eş zamanlı olarak verilen onay dünyanın gündemine de girdi.
İngiltere merkezli yayın kuruluşu BBC, F-16 satışını "Türkiye jetler için ilk kez 2021 yılında talepte bulunmuş ancak İsveç'in NATO üyeliğini onaylamakta gecikmesi büyük bir engel teşkil etmişti" ifadeleriyle paylaştı.
Ankara'nın İsveç'in NATO üyeliğini onaylamasının ardından uzun süredir ertelenen F-16 satışının resmi bildiriminin yapıldığını yazdı.
" WASHİNGTON, İKİ İTTİFAK ÜYESİ ARASINDA BİR DENGE KURMAYA ÇALIŞIYOR"Ankara'nın jetlerin satışının doğrudan bağlantılı hale gelen İsveç'in NATO üyeliğini onaylamayı tamamlamasından bir gün sonra geldiğini hatırlatan Voice of America (VOA), Biden yönetiminin eş zamanlı olarak NATO müttefiki Yunanistan'a da 20 adet F-35 savaş uçağı satışını ilerlettiğini yazdı.
VOA, Yunanistan'a F-16 satışıyla ilgili olarak "Bu anlaşma, Washington'un gergin ilişkiler geçmişine sahip iki ittifak üyesi arasında bir denge kurmaya çalışması nedeniyle ilerletildi" ifadelerini kullandı.
"Hassas şekilde düzenlenmiş bir anlaşma"
Bloomberg, Türkiye'ye F-16 satışını, Yunanistan'a da F-35 satışının onaylanması nedeniyle "hassas şekilde düzenlenmiş bir anlaşma" olarak nitelendirdi.
Bloomberg, "Her ikisi de NATO üyesi olan Yunanistan ve Türkiye uzun süredir bölgesel rakipler ve hükümetleri yakın zamanda, nesiller boyu süren husumetin ardından "dostane ilişkileri" teşvik etmek üzere bir anlaşma imzaladı" diye yazdı.
Politico, ABD Temcilciler Meclisi Dış İlişkiler ve Senato Dış İlişkiler Komitelerinin yönetimin resmi bildiriminin ardından satışa engel olmayacaklarını açıklamasına yer verdi.
Eş zamanlı olarak Yunanistan'da 8,6 milyar dolar değerinde 35 F-16 savaş uçağı satılması bildirimini de değerlendiren Politico, "Bu, iki Akdeniz komşusu arasındaki gerilimin ortasında milletvekillerinin istediği bir hamle" diye yazdı.
Politico ayrıca satışın 2021'den beri sürüncemede kalmasının nedenini yalnızca İsveç'in NATO'ya katılımına bağlı olmadığını kaydetti. Politico'ya göre "Türkiye'nin insan hakları sicilinin bozuk olması, Yunan hava sahasını ihlal etmesi ve Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi satın alması" F-16 satışını geciktirdi.