Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Amerika ve Avrupa’nın sürekli dillendirdiği şirket yaptırımları başladı. Amerika Hazine Bakanlığı, Rusya’ya yönelik yaptırımlara uymadıkları gerekçesiyle 20’den fazla ülkede 120’den fazla şahıs ve şirkete yaptırım kararı aldı. Listede, Türkiye merkezli 5 şirket de bulunuyor. Demir-çelik, makine ve aksamı, madencilik, elektrik ve elektronik gibi sektörlerde ihracatı hızlı artan şirketler endişeli.
Türkiye savaşta politik olarak taraf olmaktan çok arabuluculuk rolünü tercih etti. Ticari olarak ise Avrupalı şirketlerden dolan açığı kapatarak Rus pazarına yöneldi. 2023’ün ilk 3 ayında Rusya’ya olan ihracat önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 113 arttı. ABD, ambargo listesinde yer alan ürünler için Türkiye’yi 1 ay önce uyarmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı Yaptırımlar Koordinasyon Ofisi Başkanı James O’Brien, Washington’un Ankara’nın Moskova ile ticaret verilerini düşüş beklentisiyle takip edeceğini vurguladı. Buna karşın içinde ambargolu ürünlerin bulunduğu elektrik ve elektronik ihracatı 2023 ilk 3 ayında yüzde 358, kimyevi maddeler yüzde 291, madencilik ürünleri yüzde 266 arttı.
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Çetin Tecdelioğlu, mart ayı sonunda yaptığı bir açıklamada 1 Mart itibarıyla Batı ülkelerinin bazı ürünlerin Rusya’ya girmemesi için Türkiye ile görüştüğünü ve “Türkiye hükümetinin Rusya’ya yasaklı yabancı malların olduğu bir liste ileterek söz konusu malların deniz yoluyla Rusya’ya iletilmemesini istediğini” aktarmıştı. Dün bu konuda Amerika Hazine Bakanlığı’ndan somut bir adım geldi ve yaptırım kararı açıklandı.
(Şeref Fayat)TEKSTİLDE SORUN YOK
Yasaklı mallar kapsamı dışında Türkiye’nin Rusya’ya en çok ihraç ettiği mallar arasında yer alan tekstilde ise sorun beklenmiyor.Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hazır Giyim Meclis Başkanı Şeref Fayat, “Bizim ürünlerimiz yasak kapsamında değil şu an. Avrupa’daki resesyon sebebiyle sektörümüz Rusya ve Kazakistan gibi pazarlara yöneldi. Bu pazarlara zarar gelmesini istemeyiz” dedi.
Yaptırım listesinde yer alan Türkiye merkezli şirketler şöyle:
Artvin Denizcilik: 2022 Haziran’da kurulan şirketin adresi İstanbul Kartal’da görünüyor. Genel Müdür Vladımır Vıktorovıtsj Kasyanenko yönetimindeki şirketin yaptırıma dahil ürünleri taşıdığı belirtiliyor.
Azu Bilgi Teknolojileri: Savaş sonrası kurulan şirketin, yaptırımları ihlal ederek diğer ülkelerde üretilen bilgisayar çiplerini Rusya’ya sattığı bildirildi.
Dexias Uluslararası Ticaret: Fransız-Belçika ortaklı bir bankacılık grubu. Rus firması Radioavtomatika’ya mal veya hizmet sağladığı belirlenerek yaptırım listesine alındı.
Salda Deniz İşletmeciliği: Rusya’ya maddi veya teknolojik destek sağladığı iddialarıyla yaptırım listesinde.
Smart Elektronik: Yasaklı çipleri ihraç ettiği iddia ediliyor.