Kapının önüne rastgele fırlatmak, gazete sayfalarına zarar vermiyor muydu? Bu biraz kaba bir davranış değil miydi?
Peki bu gelenek hâline gelen bu davranışın amacı ne?
Aslında ABD’de gazete dağıtımı, 19. yüzyıla dayanan bir gelenek.
19. yüzyılın ilk yarısı bu ülkede, iletişim ve ulaşım alanlarında önemli değişiklikler yaşandı. Özellikle telgraf ve demiryollarının gelişi, genel itibarıyla bilginin yayılmasını büyük ölçüde hızlandırdı.
Bunların yanında bu tarihlerde, bölgenin demografik yapısı da büyük bir hızla değişiyordu. Nüfus Batı’ya yayılıyor ve şehirler kalabalıklaşıyordu. İşte bu değişimler hem gazetelere olan talebi artırdı hem de gazetelerin üretimini artırdı.
1800 yılında ABD’de 200 farklı gazete yayımlanıyordu. 60 yıl sonrasında ise bu sayı 3000’e çıktı. Ayrıca 1830’larda ve 1840’larda kurulan yeni kentsel gazetelerin çoğu, daha önce eşi benzeri görülmemiş tiraj sayılarına ulaştı ve bu ilgi katlanarak devam etti.
Hâl böyle olunca, gazetelerin dağıtımı için en hızlı ve en ucuz olan yöntem aranmaya başlandı.
Kısa bir süre içinde de “Paper boy” (Gazete dağıtıcısı) denilen bir kavram ortaya çıktı. Okula gitmeden önce sabahları veya geldikten sonra akşamları çalışan gençler, genellikle bisikletle evlere ve ofislere gazeteleri dağıtmaya başladı.
Bu gençler, basılı gazetelerin altın çağında kendilerine verilen bu görevi büyük bir hızla yapmak zorundaydı. Çünkü gazetelerin bırakılacağı çok fazla mahalle ve hane vardı. Bu sebeple gençler, çareyi gazeteleri evlerin önüne fırlatmakta buldu.
Sonrasında gazeteleri gelişigüzel fırlatmak, âdeta bir gelenek hâline geldi bu uzun yıllar devam etti.
Peki gazeteler neden posta kutularına koyulmuyordu?
Çünkü ABD’de posta kutuları, federal yasalar ile düzenlemişti. Yani posta kutularına yalnızca USPS gibi resmî posta hizmetleri tarafından kullanılabilirdi. Ayrıca o dönemde gazete şirketleri, posta hizmetleri için ödeme yapacak durumda değildi. Bu sebeple posta kutuları, gazete dağıtımı için kullanılamadı.
Böylece bu özel teslimat yöntemi geliştirilmiş oldu. Elbette internetin yaygınlaşması ile bu gelenek, aşamalı bir şekilde yok olmaya başladı. Kâğıt gazeteler yerini ne yazık ki çevrim içi yayınlara bıraktı.
Fakat yine de ABD’nin birçok eyaletinde, bu sabah ritüelini hâlâ görmek mümkün. Aslında kapının önünde duran gazete, geçmişin bir sembolü niteliğinde.
Kaynaklar: University of Illinois Urbana-Champaign, Irish Central, American AntiquarianABD'deki diğer tuhaf şeyler: