Avrupa Birliği (AB), Temu, Shein ve Amazon Marketplace gibi e-ticaret platformlarını, satılan tehlikeli veya yasadışı ürünlerden doğrudan sorumlu hale getirecek yeni düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Financial Times’ın haberine göre, AB, Çin’den gelen ithalat akışını kontrol altına almak amacıyla gümrük reformları yapmaya hazırlanıyor.
Önerilen düzenlemeye göre, online platformlar, AB’ye gelen mallara ilişkin verileri ürünler daha Avrupa’ya ulaşmadan önce yetkililere sunmak zorunda olacak. Bu sayede gümrük yetkilileri, paketleri daha etkin bir şekilde kontrol edip denetleyebilecek. Söz konusu reformlar, Asya’dan doğrudan Avrupa’daki tüketicilere gönderilen sahte ve tehlikeli ürünlerin artışıyla ilgili endişelerin ardından gündeme geldi.
E-ticaret platformları ithalatçı konumuna gelecek
Şu anda AB’de çevrim içi alışveriş yapan bireyler, gümrük açısından ithalatçı olarak kabul ediliyor. Ancak önerilen değişikliklerle birlikte bu sorumluluk, doğrudan e-ticaret platformlarına devredilecek.
Taslak metinde, “Güvensiz, sahte veya mevzuata uygun olmayan ürünlerin hızla artışı, tüketiciler için ciddi sağlık ve güvenlik riskleri oluşturuyor. Ayrıca çevre üzerinde sürdürülemez bir etki yaratıyor ve meşru işletmeler için adil olmayan bir rekabet ortamı yaratıyor,” ifadelerine yer verildi.
AB, 2024 yılında 4,6 milyar adet düşük değerli paketi ithal etti. Bu rakam, 2022 yılına kıyasla dört kat artış anlamına geliyor ve paketlerin yüzde 90’ından fazlası Çin menşeli. Yetkililer, bu yoğun ithalat akışının denetim mekanizmaları üzerinde “sürdürülemez bir baskı” oluşturduğunu belirtiyor.
150 Euro altındaki ürünlere vergi muafiyeti kalkıyor
Yeni düzenlemeyle birlikte e-ticaret platformlarının, ithal edilen ürünlerin gümrük vergisi ve KDV’sini tahsil etmesi ve AB mevzuatına uygunluğunu sağlaması gerekecek. Ayrıca, şu anda 150 Euro’nun altındaki ürünler için uygulanan gümrük vergisi muafiyeti kaldırılacak ve tüm ürünler gümrük kontrollerine tabi tutulacak.
Gümrük verilerinin 27 üye ülkenin ulusal makamları arasında paylaşılması sağlanırken, yeni bir merkezi AB Gümrük Otoritesi (EUCA) kurulacak. Taslağa göre, EUCA, ithalat ve ihracat süreçlerini önceden kontrol ederek üye ülkelere denetim tavsiyelerinde bulunabilecek.
E-Ticarette sahtecilikle mücadele
AB Komisyonu tarafından hazırlanan taslak, sahte ürünlerin Avrupa ekonomisine verdiği zarara da dikkat çekiyor. Buna göre, sahtecilik nedeniyle giyim sektörü yıllık 12 milyar Euro (gelirlerinin yüzde 5’i), kozmetik sektörü 3 milyar Euro (yüzde 5) ve oyuncak sektörü 1 milyar Euro (yüzde 9) kayıp yaşıyor.
Öte yandan, AB’nin yeni atık yönetimi kurallarına göre, çevrim içi satıcılar, satılan ancak tüketiciler tarafından istenmeyen ürünlerin (örneğin giysilerin) imha maliyetine katkıda bulunmak zorunda kalacak.
Ayrıca, AB’nin her paket için ek bir işlem ücreti getirmeyi değerlendirdiği belirtiliyor.
Temu, Shein ve Amazon inceleme altında
AB Komisyonu, büyük e-ticaret platformlarının piyasa davranışlarını düzenleyen kurallar kapsamında Shein ve Amazon hakkında soruşturma yürütürken, AliExpress ve Temu’ya yönelik incelemelere de başladı.
Mevcut düzenlemelere göre, e-ticaret platformları, üçüncü taraf satıcılar tarafından listelenen ürünlerden sorumlu tutulmuyor. Ancak, yasa dışı veya tehlikeli ürünlerin bilinçli olarak satılması veya tespit edilmesine rağmen kaldırılmaması halinde, platformlar da sorumluluk altına giriyor.
Shein ve Temu, Financial Times'a yaptıkları açıklamada, AB kurallarına uyduklarını belirtirken, Temu, tüketicilere fayda sağlayacak politika değişikliklerini desteklediğini ifade etti. Amazon ise, güvensiz veya uyumsuz ürünlerin listelenmesini önlemek için proaktif önlemler aldığını açıkladı.