Avrupa Birliği, insanların arızalı cihazlarını değiştirmek yerine tamir ettirmeye teşvik etmek amacıyla yeni kurallara onay verdi. Hâlihazırda AB’de minimum 2 yıl garanti sunma zorunluluğu bulunduğunu belirtelim. Yeni kurallar ise bu durumu bir adım daha öteye taşımayı ve sürekli cihaz değiştirmenin önüne geçmeyi amaçlıyor.
Garanti kapsamındayken bozulan bir cihazın sahibi, yeni bir cihaz alma veya tamir etme hakkına sahip olacak. Tamir ettirmeyi seçerse de teknoloji şirketleri garanti süresini 1 yıl daha uzatmak zorunda kalacak.
Şirketler, garantisi bitse bile cihazı tamir etmek zorunda olacak
Peki garanti biterse ne olacak? AB yetkilileri, bu tarz durumlarda da kullanıcılara tamir hizmeti sunmanın zorunlu olacağını ifade ediyor. Yani bir cihaz, garantisi bittikten sonra arızalanırsa şirketlerin ücreti karşılığında onarım hizmeti sunmaya devam etmesi gerekecek.
Kurallar, günlük hayatta kullanılan birçok cihazda geçerli olacak. Bunlara arasında televizyonlar, akıllı telefonlar, bulaşık makineleri ve elektrikli süpürgeler gibi ürünler yer alıyor.
Tamir için makul fiyat sunmak zorunda olacaklar
Ayrıca onarım fiyatları için de bazı şartlar getirilecek. Yeni kurallar şirketlerin, kullanıcıların caymaması için tamirlerde “makul fiyatlar” sunmak zorunda olduğunu söylüyor. Ayrıca üreticilerin yedek parça ve gerekli araçları sağlamasının gerekli olacağı ve onarımları engelleyen sözleşme maddeleri, donanım ve yazılımların yasaklanacağı da belirtiliyor. Geçmişte üçüncü taraf bir servis tarafından tamir edilmiş olsalar bile cihazları reddedemeyecekler.
AB, cihazlarını tamir ettirmek isteyen kullanıcılar için bir online platform da kuracak. Bu platform, müşterilerin yakınlarda cihazlarını tamir ettirecek yerleri ve ikinci el satıcıları bulmalarını sağlayacak. Kuralların yürürlüğe girmesi için Avrupa Konseyi’nin onayı ve Resmî Gazete’de yayımlanması gerekiyor. Onay aldıktan sonra AB üyesi ülkelerin kuralları uygulamaya koymak için 2 yıl süresi olacağını da ekleyelim.
Türkiye’de nasıl bir durum var?
Türkiye’de de markalar, mevcut yasalar gereği garanti sonrası onarım hizmet vermeye devam etmek zorunda. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu'nun "Satış sonrası hizmetler" başlığında garanti süresi geçtikten sonra kullanım ömrü süresince bakım ve onarım hizmetlerini üretici veya ithalatçı tarafından sunulmak zorunda olduğu ifade ediliyor.
Örneğin Apple cihazlarda normalde 2 yıl garanti süresi var. Şirketin destek sayfasına baktığımızda yasalar gereğince 5 yıl boyunca Apple servis sağlayıcılarından servis alınabileceğini görüyoruz. Bazı cihazlarda 7 yıla kadar servis sunulabiliyor.