Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde, duruşmaların iki aydan fazla uzatılmaması, istinaf incelemelerinin en geç altı ay içerisinde, yine Yargıtay sürecinin de en fazla altı ayda tamamlanmasını sağlayacak mekanizma oluşturulacağına yer verilmişti.
Edinilen bilgilere göre, yargı süreçlerinin kısaltılması için ayrıca, istinaf mahkemelerinin daire ve hakim sayıları, iş yüküyle orantılı ve uzmanlaşmayı sağlayacak şekilde artırılacak, dairelerin tek heyetle çalışması sağlanacak. İstinaf incelemesi, sadece dosyanın bölge adliye mahkemesine geliş tarihine göre değil, aynı zamanda davanın ilk derece mahkemesine açıldığı tarih de dikkate alınarak yapılacak. Dava dosyaların ilgili dairede arşive alınmadan önce ön incelemeye tabi tutularak, görev uyuşmazlıklarının da asgariye indirilmesi sağlanacak. İstinaf yolundaki kesinlik sınırları gözden geçirilecek ve bazı uyuşmazlıklar için doğrudan temyiz sistemi getirilecek. Duruşma yapılmaksızın dosya üzerinden çözülebilecek uyuşmazlıkların kapsamı genişletilecek. Yine, bekletici sorun yapılan hâllerde ‘duruşmalara ara verilmesi kararı’ verilerek bekletici sorunun bitimine kadar duruşma yapılamayacak. İlk derece yargılamalarında, dosyalara bakma sırasına ilişkin uygulamanın makul sürede yargılanma hakkının ihlalini önleyecek şekilde düzenlenmesi sağlanacak.
YÜK PAYLAŞILACAK
Önümüzdeki günlerde başlatılacak çalışmalarda en çok tartışma konusu yapılan temyiz süreçleriyle ilgili olarak da adım atılacak.
AK Parti kaynakları “Şu anda Türkiye’de davaların yüzde 83’ü zaten istinafta bitiyor. Yargıtay’a götürülmüyor. Gitse de Yargıtay onaylanıyor. Biz atlamalı temyiz olsun diyoruz yani 5 yıl üstü davalar direkt Yargıtay’a gitsin diyoruz. Mesela kasten adam öldürmede 5 yıl ve üstü ceza söz konusu. Bunun istinafa uğramadan temyiz sürecinin doğrudan Yargıtay’da sonuçlanmasını öneriyoruz” dedi.
Bu doğrultuda, bazı davalarla ilgili temyiz sürecinin uzamaması için istinaf sürecinin devreden çıkarılmasını istiyor. Bu konuda hazırlanacak taslak AK Parti tarafından teklife dönüştürülerek TBMM’ye sunulacak. Yeni öneri kabul görürse, 5 yıl ve üstü ceza öngören davalar istinafa götürülmeden doğrudan Yargıtay tarafından görülecek. ‘Atlamalı temyiz’ modeli olarak nitelendirilen bu sistem ile kasten adam öldürme, uyuşturucu suçları, çocuğa yönelik suçlar, cinsel istismar, nitelikli dolandırıcılık veya nitelikli hırsızlık gibi, 5 yılın üzerinde ceza öngörülen suçlarda, davalar istinaf mahkemelerine götürülemeyecek.