Hükümetin yaptığı zamla 8 bin 506 liraya çıkarılan asgari ücretin bir kişinin öğün başına günlük gıda harcamasına katkısı sadece 27 TL. Dört kişilik ailede ise bu rakam 6.8 TL’ye düşüyor. Asgari ücretli bir çalışan bu ücretle ailesine ancak 29 metrekarelik ev tutabiliyor.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Tüketim Harcamaları Araştırması ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Asgari Ücret İstatistikleri üzerinden bir hesaplama yaparak yeni asgari ücretin harcamalara katkısını araştırdı.
Hesaplamaya göre eşi çalışmayan, iki çocuklu bir asgari ücretli, şubat ayında eline geçecek olan 8 bin 506 liralık gelirinden gıda için günlük ayırabileceği 82 lira ile hem eşinin hem kendisinin hem de çocuklarının masraflarını karşılamak durumunda. Buna göre asgari ücretlinin her bir öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 6.8 lira.
İSTANBUL’DA KİRA ZOR
Bu ailenin dışarıdan yemek hizmetlerine ayırabildiği tutar ise 323 lira olacak. Buna göre aile fertlerinin dışarıda yapılmak zorunda olunan gıda harcamaları için ayrılabileceği tutar günlük 10 lira.
Araştırmada Endeksa.com veritabanı sonuçlarını kullanan BİSAM’a göre Kasım 2022 tarihi itibarıyla Türkiye genelinde ortalama kiralık evlerin metrekare fiyatı 58.6 lira. Asgari ücretlinin kira için ayırabileceği tutar ise sadece bin 700 lira. Buna göre asgari ücretli kiraya çıkmak istediğinde ortalamada kasım fiyatları ile ancak 29 metrekarelik bir daire tutabiliyor. İstanbul’da ise ancak 17 metrekarelik bir daireyi kiralayabiliyor.
ULAŞTIRMA FATURASI AĞIR
BİSAM araştırmasında asgari ücretlinin bu kirayı ödeyememesi halinde alternatifinin sağlıksız bir çevrede, deprem riski olan konutlarda yaşamak olduğu belirtilerek “Sefalet asgari ücretliyi sadece sofrada değil sağlıklıksız konutlarda da buluyor” yorumu yapıldı.
Asgari ücretlinin, işyerinin servisi yoksa ulaştırmada da zorlanacağı belirtilen araştırmaya göre İstanbul’da bir aylık abonman ücreti 602 lira. Asgari ücretlinin ailesi ve kendisi için ulaştırmaya ayırabildiği pay 761 lira. BİSAM’a göre yeni yılda ulaşıma gelecek herhangi bir artış, değil aile fertlerinin ulaşım masraflarını karşılamayı, asgari ücretlinin işe gidiş gelişini bile etkileyecek.
Araştırmada asgari ücretlinin çocuğunun eğitimi için ayırabileceği tutarın ise aylık 74 lira, her bir çocuk için 37 lira olacağı da vurgulandı.