Türkiye’de, gençler her zaman “geleceğin teminatı” olarak nitelenirken onların eğitimden istihdama her alandaki sorunları ise katlanarak artıyor. TÜİK dün açıkladığı “İşgücü İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2023” raporunun detayları da 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı öncesi bu konuda önemli ipuçları veriyor.
Rapora göre gençler (15-24 yaş) arasındaki dar tanımlı işsizlik oranı mevsim etkilerinden arındırılmış olarak ilk çeyrekte yüzde 19.9 oldu. Bu oran önceki çeyrekte (Ekim-Aralık 2022) yüzde 19’du. İşsiz sayısı 1 milyon 77 bin kişi. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 15.6, kadınlarda yüzde 27.6’ya çıktı. Gençler arasında istihdam oranı da yüzde 37.3’ten yüzde 36.6’ya düştü.
397 BİNİ ÜNİVERSİTELİ
Ayrıca halkın “boşta gezer” olarak nitelediği “ne eğitimde ne istihdamda olan” gençlerin sayısı 2 milyon 657 bin kişi, bunun oranı yüzde 22.4 oldu. Bu gençlerin 978 bini erkek, 1 milyon 679 bini kadın. Bu kapsamda bu durumdaki üniversite mezunlarının sayısı 397 bin, oran yüzde 30.9.
Öte yandan TÜİK’in verileri tüm nüfus (15+ yaş) açısından şunları anlatıyor:
Geniş tanımlı arttı: Ocak-Mart 2023’te önceki çeyreğe göre dar tanımlı işsizlik oranı 0.3 puan düşüşle yüzde 9.9 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 8.2, kadınlarda yüzde 13.4. İşsiz sayısı 3 milyon 483 bin kişi. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 20.8’den yüzde 22.4’e çıktı. Bu oran erkeklerde yüzde 18.2, kadınlarda yüzde 29.8. 1.7 milyon ümitsiz: Türkiye’de 30 milyon 569 bini kişi işgücünde sayılmıyor. Bu kapsamda 1 milyon 711 bin kişi ise kendini “iş bulma ümidi olmayan” şeklinde tanımlıyor. Bu kişilerin 817 bini erkek, 894 bini kadın.Kadınlar ev işinde: Yine işgücü için sayılmayan ve tümü kadın olan 9 milyon 290 bin kişi ise “ev işleriyle meşgul.” Kayıtdışı yükseldi: Türkiye’de kayıtdışı çalışan sayısı 7 milyon 685 bin kişi olarak hesaplandı. Bu sayı Ocak-Mart 2022’de 7 milyon 580 bin kişiydi. Ücretliler arasında ise 2 milyon 778 bin kayıtdışı çalışan var.HER 10 KİŞİDEN ÜÇÜ ‘TAM ZAMANLI’
DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK’in Ocak-Mart 2023 verileri üzerinden hesaplama yaparak istihdamın Türkiye’deki gerçek (kayıtlı ve tam zamanlı istihdam) durumunu raporlaştırdı.
DİSK-AR’a göre Türkiye’deki çalışma çağındaki (15+ yaş) 65.2 milyon kişinin sadece 22.1 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında yer alıyor. Buna karşın TÜİK’e göre toplam istihdam sayısı 31 milyon 558 bin kişi. Yine DİSK-AR’ın hesaplamasına göre çalışma çağındaki 32.9 milyon kadının ise sadece 6.3 milyonu KATİ durumunda. Çalışma çağındaki 32 milyon erkeğin de 15.7 milyonu bu şekilde istihdam ediliyor.
Ayrıca TÜİK’e göre istihdam oranı genelde yüzde 48.4, kadınlarda yüzde 31.2, erkeklerde yüzde 66 olurken DİSK-AR, KATİ oranlarını genel için yüzde 33.9, kadınlar için yüzde 19.3, erkekler için yüzde 48.8 olarak hesapladı. Bilindiği gibi KATİ, istihdamın ne kadarının sigortalı ve tam zamanlı çalıştığını ortaya koymayı amaçlıyor.